numer 007
maj-czerwiec 2021

Wielomilionowy projekt na ostatniej prostej

Projekt MedIQ to przedsięwzięcie które znacząco podniosło jakość kształcenia i zbliżyło standardy nauczania w Lublinie do poziomu uczelni medycznych w bardziej rozwiniętych krajach. Nie sposób wyliczyć korzyści jakie już przyniosło i jakie jeszcze wniesie w długoletniej perspektywie wdrożenie metod symulacji do kształcenia na naszym uniwersytecie. „MediQ – symulacja w edukacji medycznej – program rozwojowy Uniwersytetu Medycznego w Lublinie” został zaplanowany na lata 2016-2021, a jego łączna wartość to 21 572 776,75 zł. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, oś priorytetowa V: "Wsparcie dla obszaru zdrowia", działanie 5.3: "Wysoka jakość kształcenia na kierunkach medycznych". Rozwiązania wprowadzone dzięki tym środkom na stałe wpisały się już w strategię uczelni. Kluczowym celem projektu jest poprawa jakości kształcenia na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie, na kierunkach: lekarskim, lekarsko-dentystycznym, pielęgniarstwie i położnictwie, poprzez realizację programu rozwojowego. Nazwa projektu przywodzi na myśl teorię inteligencji wielorakiej. W latach 80. XX wieku amerykański psycholog Howard Gardner wyróżnił osiem rodzajów inteligencji jako dominujących zdolności umysłowych. Logiczno-matematyczną, językową, przyrodniczą, interpersonalną, muzyczną, ruchową, intra-personalną i przestrzenną. Żaden z tych talentów nie wyczerpuje zakresu predyspozycji niezbędnych do pracy w zawodach medycznych, dlatego pojawia się potrzeba stworzenia nowego rodzaju: inteligencji medycznej. Projekt obejmuje bardzo wiele różnorodnych działań, które wprowadzają nauczanie medycyny w nowoczesność. Od wyposażenia Centrum Symulacji Medycznej przez kształtowania kadry dydaktycznej sprawnie korzystającej z najnowocześniejszych narzędzi symulacji wysokiej wierności, po szereg ułatwień dla studentów. Zapraszamy na pierwszą część cyklu poświęconego temu przełomowemu przedsięwzięciu.

fantom noworodka

Jedno z głównych zadań projektu stanowi przygotowanie i wprowadzenie w życie programu rozwojowego „Poprawa jakości kształcenia na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie przy wykorzystaniu symulacji medycznej”

W programie rozwojowym nakreślono harmonogram działań na lata 2016-2021. Dokument powstał w wyniku analiz i raportów opracowanych przez Biuro Oceny Jakości Kształcenia Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, zdiagnozowanych potrzeb studentów i absolwentów kierunków objętych wsparciem oraz doświadczeń pracowników dydaktycznych. Program zakłada poprawę jakości kształcenia na kierunkach: lekarskim, lekarsko-dentystycznym, pielęgniarstwie oraz położnictwie za pomocą najnowocześniejszych technologii i metod symulacji medycznej. Opisano w nim model docelowy kształcenia w oparciu o Zintegrowane Interdyscyplinarne Centrum Symulacji Medycznej, programy ustawicznego rozwoju klinicznej kadry dydaktycznej oraz mechanizmy poprawy, nadzoru i utrzymania wysokiej jakości kształcenia.

Do realizacji śmiałych wizji kompleksowego wdrożenia metod symulacji potrzeba odpowiednio wyposażonego budynku. W 2018 roku oddano do użytku najnowocześniejszy w kraju sztuczny szpital. Na 5340m2 powierzchni znalazło się 28 różnorodnych sal symulacyjnych wysokiej i niskiej wierności. Od szpitalnego oddziału ratunkowego czy gabinetów podstawowej opieki zdrowotnej przez oddział intensywnej terapii, po mieszkanie pacjenta, karetkę i aptekę. Pomieszczenia urządzone i wyposażone na wzór miejsc pracy w zawodach medycznych pozwalają przygotować się do przyszłych zadań w sposób kompleksowy: dowiedzieć na samych sobie np. ile waży deska ortopedyczna, ile faktycznie trwa wkłucie i dlaczego w wykonaniu studentów trwa to tak długo itp. Zaawansowane symulatory pacjenta mogą prezentować objawy fizjologiczne i neurologiczne, są wyposażone w bogatą gamę funkcji, które zoptymalizują scenariusze ćwiczeniowe, w tym automatyczne rozpoznawanie ponad 145 leków, źrenice wrażliwe na światło, wydzielanie płynów ustrojowych, możliwość badania palpacyjnego, rozpoznania fenomenów osłuchowych i wiele wiele innych.

narzędzia do charakteryzacji wypadków
Kolejnym elementem poprawy jakości kształcenia poprzez metodę symulacji medycznej jest program pacjenta standaryzowanego. Zgodnie z założeniem programu Uniwersytet Medyczny w Lublinie dysponuje obecnie bazą kilkudziesięciu osób przeszkolonych do tego by w sposób realistyczny i powtarzalny wcielać się w role pacjentów, lub rodzin pacjentów, według scenariuszy. Pozwala to z jednej strony oswoić przyszłych medyków z najlepszymi standardami komunikacji z pacjentem, a dzięki standaryzacji zachowania symulantów każdy student może zetknąć się z identycznym przypadkiem. Z drugiej strony ćwiczenie na „aktorach” poprawia bezpieczeństwo rzeczywiście cierpiących pacjentów. Zajęcia z wykorzystaniem SP pokazują w jakim stopniu studenci potrafią integrować zdobytą wiedzę i umiejętności. Nauka praktycznych kompetencji w warunkach symulowanych, w przeciwieństwie do prawdziwych szpitali, pozwala precyzyjnie dostosowywać scenariusz symulacji do wąskich treści nauczania i różnorodnych potrzeb edukacyjnych. Powstała baza scenariuszy symulacyjnych opierających się na efektach kształcenia z kierunków lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, pielęgniarstwo i położnictwo do tzw. bazy poznańskiej realizowanej przez UM w Poznaniu a także bazy własnej, i wciąż powstają nowe.
fantom dziecka w łóżku szpitalnym

Najtrudniej nauczyć nauczycieli?

Jak czytamy w treści projektu: „Nauczanie metodą symulacji medycznej w Polsce pozostaje dziedziną młodą i słabo zakorzenioną w środowisku polskich ośrodków akademickich. Natomiast stanowi standard w kształceniu w zawodach medycznych na świecie. Wiele ośrodków krajowych posiada doświadczenia w niektórych aspektach symulacji medycznej np. realizacji scenariuszy opartych na symulacjach niskiej wierności. Brakuje doświadczonych krajowych ośrodków, które w sposób pragmatyczny, systemowy i kompleksowy wdrażałyby wszystkie rodzaje technik edukacyjnych związanych z symulacją i ich ewaluacją.” Uniwersytet Medyczny w Lublinie stopniowo implementuje kształcenie przy pomocy technik symulacji medycznej już od 2012 roku, kiedy to powstała Pracownia Symulacji Medycznej w ramach Katedry Anatomii Człowieka. W ostatnim roku projektu zainteresowanie prowadzeniem zajęć w Centrum Symulacji Medycznej jest tak duże, że nie zawsze wystarcza sal dla wszystkich chętnych. Kto raz przekona się o tym jakie korzyści niesie symulacja w edukacji medycznej, rozwija te metody nauczania w oparciu o wybrane cele kształcenia, bowiem często zakres możliwości wykorzystania symulacji ogranicza tylko wyobraźnia.

W następnej części opowiemy o platformie edukacyjnej www.mediq.umlub.pl, rozbudowanych narzędziach informatycznych oraz innowacyjnych szkoleniach międzynarodowych.


tekst: Aleksandra Klimek,  Centrum Symulacji Medycznej
zdjęcia: Agnieszka Wrońska, Biuro Promocji

© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie