numer 017
Listopad 2022
20

Unikatowość jest w cenie – dotacja na utrzymanie dwóch spektrometrów NMR

Wiele osób ze społeczności naszej Uczelni wie, że w wyposażeniu pracowni spektroskopii w Katedrze i Zakładzie Syntezy i Technologii Chemicznej Środków Leczniczych Wydziału Farmaceutycznego UML, znajdują się dwa spektrometry jądrowego rezonansu magnetycznego (NMR), z których wielu naukowców korzysta w ramach działalności badawczej. Niewielu jednak wie, że koszt utrzymania działalności tak nowoczesnej pracowni to nie lada wyzwanie, a promocji nie ma nawet w „Black Friday”. Tym bardziej cieszy wiadomość o pozytywnej weryfikacji naszego wniosku o utrzymanie aparatury naukowo badawczej w latach 2022-2024 (SPUB). Decyzją Ministra Edukacji i Nauki nasza Uczelnia otrzymała kwotę 363 740,00 zł, co pokryje w 87% 3-letnie koszty utrzymania dwóch spektrometrów jądrowego rezonansu magnetycznego (NMR). Pozostałe koszty UML pokryje ze środków własnych. Kierownikiem Katedry i Zakładu Syntezy i Technologii Chemicznej Środków Leczniczych jest prof. dr hab. n. med. Dariusz Matosiuk. W przygotowywaniu wniosku o dofinansowanie uczestniczyli pracownicy Katedry: dr hab. Agnieszka Kaczor, dr Tomasz Wróbel i mgr Małgorzata Sadczuk.
fot.: dr hab. n. farm. Agnieszka Kaczor, Wydział Farmaceutyczny
Aparatura ta z uwagi na swą unikatowość, stanowi kluczowy element badań prowadzonych na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Spektrometry NMR należą do kosztownej aparatury naukowej, głównie ze względu na wysoki koszt zakupu oraz późniejszego utrzymania. Aparat Bruker AVANCE III 600 MHz oraz Fourier 300 MHz zostały zakupione w roku 2011 za kwotę 4 500 000 zł pozyskaną w ramach programu "Wyposażenie innowacyjnych laboratoriów prowadzących badania nad nowymi lekami stosowanymi w terapii chorób cywilizacyjnych i nowotworowych". W Lublinie znajdują się tylko trzy takie aparaty (jeden w posiadaniu UMCS, dwa w posiadaniu wnioskodawcy), a w całym kraju jest ich kilkadziesiąt, w tym tylko kilka we wschodniej części Polski.
fot.: dr hab. n. farm. Agnieszka Kaczor, Wydział Farmaceutyczny
Unikatowość aparatury wyraża się przede wszystkim w tym, że technika pomiaru NMR jest metodą pozwalającą na nieinwazyjne i nieniszczące pomiary próbek, dając unikatowy wgląd w strukturę substancji, procesy dynamiczne i reakcje chemiczne. Techniki NMR nie da się zastąpić innymi metodami spektralnymi. O ile każda metoda dostarcza charakterystycznych dla siebie informacji, o tyle NMR jest źródłem najbogatszej informacji strukturalnej. Dodatkowo aparat o polu magnetycznym 14 T (częstotliwość rezonansu protonu 600 MHz) jest zaliczany do instrumentów wysokorozdzielczych – podkreśla prof. dr hab. n. med. Dariusz Matosiuk.

Spektrometry NMR stanowią niezbędną aparaturę do badania struktury związków chemicznych otrzymywanych na drodze syntezy organicznej czy zakupionych od dostawców odczynników, czy związków zidentyfikowanych w ramach wirtualnego przeszukiwania. Jest to aparatura wykorzystywana w codziennej pracy chemików medycznych. Otrzymywanie nowych substancji bioaktywnych o potencjalnym zastosowaniu jako produkty lecznicze obejmuje najczęściej etap syntezy organicznej. Ponadto spektrometr NMR służy do badania interakcji ligand-białko. Jest więc również kluczowym elementem prowadzonych badań w zakresie odkrywania nowych celów molekularnych – wyjaśnia dr hab. n. med. Agnieszka Kaczor z Katedry i Zakładu Syntezy i Technologii Chemicznej Środków Leczniczych.

Istnienie pracowni spektrometrii NMR jest kluczowe z punktu widzenia potencjału UMLub. Unikatowość posiadanej aparatury zbiera konkretne żniwo w postaci licznych projektów krajowych, jak i międzynarodowych realizowanych z wykorzystaniem spektrometrów przez naukowców UML. Gratulacje należą się zatem także naukowcom naszej Uczelni!
Tekst: dr hab. n. farm. Agnieszka Kaczor, Wydział Farmaceutyczny
Ewa Pawlus-Maciejewska, Centrum Wsparcia Nauki i Rozwoju
Fotografie: dr hab. n. farm. Agnieszka Kaczor, Wydział Farmaceutyczny
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie