Informator uniwersytecki

Pieniądze „na rybki”, czyli…

Ośrodek Medycyny Doświadczalnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie ma powód do świętowania – wniosek o utrzymanie stanowiska badawczego do hodowli i badań z wykorzystaniem larw i ryb Danio pręgowany został zaakceptowany przez MNiSW. W ramach konkursu na utrzymanie aparatury naukowo-badawczej / stanowiska badawczego (SPUB), OMD otrzymało środki w wysokości 1 351 296,00 zł. Kwota ta pokryje część kosztów 3-letniego utrzymania OMD, wspierając dalszy rozwój Ośrodka. Jest to bardzo ważne wsparcie dla rozwoju tej unikalnej w skali kraju, wyspecjalizowanej zwierzętarni. Jej działalność poszerza ofertę doświadczalną dla pracowników naszej uczelni oraz innych jednostek badawczych.

Ośrodek powstał w 2015 r. jako jednostka ogólnouczelniana i jest drugim największym w Polsce miejscem dysponującym wyspecjalizowanym stanowiskiem badawczym przeznaczonym do innowacyjnej hodowli ryb i realizacji eksperymentów z ich użyciem. Nowoczesna aparatura wykorzystywana do badań na „rybkach”, czyli modelu Danio rerio spełnia wszystkie kryteria Dobrej Praktyki Laboratoryjnej, co pozwala na otwarcie się w kierunku współpracy z przemysłem farmaceutycznym. Wiedza i kompetencje pracowników Ośrodka zapewniają najwyższą jakość i rzetelność wyników.

Nie bez powodu prof. Przemysław Tylżanowski — profesor wizytujący z Uniwersytetu w Leuven w Belgii — określił OMD jako ośrodek spełniający światowe standardy stosowane w badaniach przy użyciu ryb. Wyposażenie ośrodka nie ustępuje, a w niektórych przypadkach przewyższa to dostępne w renomowanych laboratoriach Zachodniej Europy. Dodatkowo techniczne wsparcie oferowane przez pracowników OMD jest na poziomie spotykanym tylko w bardzo dobrych laboratoriach – podkreślił Profesor.

Dlaczego badania na Danio rerio?
Unikatowość tego laboratorium opiera się na szerokich możliwościach eksperymentalnych z wykorzystaniem ryb Danio. Ten organizm modelowy z uwagi na zaskakująco dużo podobieństw fizjologicznych i metabolicznych do człowieka jest obecnie uznawany na świecie za jeden z najlepszych modeli do badań z dziedziny genetyki, neurologii i neuropatologii, kardiologii, onkologii, farmakodynamiki, toksykologii, biochemii metabolizmu, behawioryzmu czy badań środowiskowych. Lista jest zatem długa, a to dlatego, że Danio pręgowany jest coraz częściej wykorzystywany jako genetyczny organizm modelowy wielu chorób ludzkich, gdyż może zastąpić wyższe kręgowce np. myszy lub szczury. Argumenty o charakterze etycznym również przemawiają na korzyść badań właśnie na Danio pręgowanym, gdyż większość eksperymentów jest przeprowadzana na zarodkach lub larwach do 5 dnia życia, w których układ nerwowy nie jest w pełni rozwinięty i które nie są jeszcze sklasyfikowane jako zwierzęta laboratoryjne.

Co wyróżnia hodowlę ryb w OMD?
OMD jest jednym z dwóch ośrodków w Polsce, który może poszczycić się hodowlą Danio rerio wolną od specyficznych dla danego gatunku, chorobotwórczych patogenów, czym spełnia rygorystyczne warunki SPF (ang. Specific Pathogen Free) do utrzymania Danio pręgowanego. Nie dziwi zatem, że Ośrodek jest doskonałą bazą dla naukowców UML, którzy dzięki prowadzonym badaniom mogą poszczycić się publikacjami znajdującymi uznanie międzynarodowego środowiska medycznego. W laboratoriach OMD realizowanych jest wiele projektów naukowo-badawczych, finansowanych ze środków zarówno krajowych, jak i unijnych. Dzięki otrzymanemu wsparciu Ośrodek z pewnością pozostanie jedną z najnowocześniejszych jednostek w skali kraju o charakterze eksperymentalno-hodowlanym.

Ewa Pawlus-Maciejewska CWNiR
prof. Przemysław Tylżanowski, profesor wizytujący Uniwersytetu w Leuven w Belgii
zdjęcia: Ośrodek Medycyny Doświadczalnej