Informator uniwersytecki

Wpływ diety na płodność mężczyzn

W dzisiejszych czasach coraz częstszym problemem wśród młodych mężczyzn jest niepłodność. Wynika to nie tylko z postępujących zmian we współczesnych społeczeństwach, ale także zmian w modelach odżywiania. Aktualnie coraz bardziej popularne są produkty wysoko przetworzone, bogate w tłuszcze trans oraz cukry proste. Jak taki sposób żywienia wpływa na poziom płodności wśród męskiej populacji?

Do prawidłowego funkcjonowania plemników potrzebne są nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza te z grupy omega-3. Badania populacyjne wykazują, że w społeczeństwie Polskim stosunek kwasów omega 3 do omega 6 w diecie wykracza znacznie ponad normę. Jest to jedna ze składowych, mogących wpłynąć niekorzystnie na funkcjonowanie plemników, co za tym idzie na ich zdolność do zapłodnienia komórki jajowej. Dodatkowo wykazano, że duże ilości izomerów trans w diecie wpływają negatywnie na ilość plemników w ejakulacie [1]. Kolejną składową jest poziom cholesterolu w diecie. Wykazano, że hipercholesterolemia wpływa na zmniejszenie się objętości nasienia [2].

Do prawidłowego funkcjonowania oraz spełniania swoich funkcji plemniki potrzebują pewnej ilości reaktywnych form tlenu (RSO), jednak gdy równowaga między ilością potrzebna do funkcjonowania zostanie zachwiana przez nasilony stres oksydacyjny mamy do czynienia z działaniem odwrotnym, jakość nasienia zostaje obniżona [3]. Stres oksydacyjny może również być jednym z prekursorów poronień. By zapobiegać nadmiernemu wpływowi wolnych rodników, zalecane jest spożywanie produktów bogatych w antyoksydanty oraz w razie potrzeby suplementować te składniki. Jednym z najsilniejszych antyoksydantów jest selen, jednak nie należy uważać z jego suplementacją ze względu na możliwe działanie kancerogenne, przy jednoczesnym suplementowaniu dużych dawek witaminy E [4].

Kolejnym ważnym, zwłaszcza dla mężczyzn, antyoksydantem jest cynk. Oprócz swoich właściwości antyoksydacyjnych cynk pełni ważną funkcję w rozwoju gonad oraz w procesie metylacji DNA. Według badań niedobory cynku w okresie rozwoju mogą prowadzić do niedostatecznego wykształcenia się jąder, a także do występującej w dalszym okresie życia impotencji [5].

Duże znaczenie mają likopen oraz resweratrol. Pierwszy z nich wykazuje działanie w niepłodności immunologicznej, poprawiając parametry nasienia, natomiast drugi z wymienionych zwłaszcza w połączeniu z witaminą C niweluje ilość uszkodzonego materiału genetycznego, dając większe szanse na prawidłowe zapłodnienie i utrzymanie ciąży [6,7].

Substancją, która nieodłącznie kojarzy się z prawidłowo funkcjonującą ciążą, jest kwas foliowy. Jest on odpowiedzialny za prawidłowe syntetyzowanie białek oraz DNA. Odgrywa zatem rolę nie tylko w przypadku kobiet, ale również u mężczyzn, zwiększając stężenie plemników w ejakulacie [8]. 

Prawidłowo zbilansowana i różnorodna dieta może pozytywnie wpłynąć na jakość nasienia, a także zdolności plemników do zapłodnienia komórki jajowej. Z tego względu mężczyźni powinni zwracać szczególną uwagę na odpowiednie dobieranie składników diety w celu niwelacji szkodliwego wpływu zarówno żywności wysoko przetworzonej, jak i stresu oksydacyjnego.

Bibliografia:

1. MInguez-Alarcón L, Chavarro JE, Mendiola J, et al. Trans fatty acid intake is inversely related to total sperm count in young healthy men. Hum Reprod. 2014; 29(3): 429–440, doi: 10.1093/humrep/det464,indexed in Pubmed: 24419496
2. Lancellotti TS, Boarelli P, Monclus M, et al. Hypercho-lesterolemia Impaired Sperm Functionality in Rabbits. PLoS ONE. 2010; 5(10): e13457, doi: 10.1371/journal.pone.0013457
3. Saleh RA, Agarwal A. Oxidative stress and male inferti- lity: from research bench to clinical practice. J Androl. 2002; 23(6): 737–752, indexed in Pubmed: 12399514
4. Yao DF, Mills JN. Male infertility: lifestyle factors and holistic, complementary, and alternative the-rapies. Asian J Androl. 2016; 18(3): 410–418, doi: 10.4103/1008-682X.175779, indexed in Pubmed: 26952957
5. Zdrojewicz Z. Wiśniewska A.: Rola cynku w seksualności mężczyzn. Adv Clin Exp. 2005; 14(6): 1295–1300.
6. Branco C.S., Garcez M.E., Pasqualot- to F.F. i wsp.: Resveratrol and ascorbic acid prevent DNA damage induced by cryopreservation in human semen. Cryobiology 2010; 60: 235–237. 
7. Goyal A., Chopra M., Lawaleed B.A. i wsp.: The effects of dietary lycopene supplementation on human seminal plasma. BJU Int. 2007; 99: 1456–1460.
8. Gabrielsen JS, Tanrikut C. Chronic exposures and male fertility: the impacts of environment, diet, and drug use on spermatogenesis. Andrology. 2016; 4(4): 648–661, doi: 10.1111/andr.12198, indexed in Pubmed: 27230702

Aneta Peichert
Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Dietetyki Klinicznej
@dietetyka_umlub
@dietetyczna_marchewka