Informator uniwersytecki

Książki studenckie

Organizacja konferencji naukowej jest niewątpliwie wyzwaniem. Tym bardziej cieszy fakt, że studenci i doktoranci naszego Uniwersytetu podejmują to wyzwanie i corocznie organizują wartościowe konferencje naukowe, w czasie których prezentują wyniki swoich prac. Dzięki udziałowi w tych wydarzeniach uczestnicy mają szansę na zdobycie pierwszych doświadczeń związanych z przygotowaniem i prezentacją wyników swoich badań. Część organizatorów podejmuje dodatkowy wysiłek, decydując się na wydanie materiałów konferencyjnych.

Poszukując miejsca na opublikowanie takiej pozycji w formie cyfrowej warto skontaktować się z Biblioteką Główną Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Biblioteka w ramach realizowanych przez siebie zadań, rozwija między innymi Polską Platformę Medyczną UM w Lublinie (PPM), gdzie w Repozytorium można taką książkę bezpłatnie zamieścić, po spełnieniu niezbędnych formalności. Dodatkowo pozycja taka będzie dostępna dla wszystkich zainteresowanych przez 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu, będzie miała stały adres url oraz może mieć dodatkowo przypisany numer DOI. Umieszczenie książki w Repozytorium PPM UML daje też dostęp do tej pozycji osobom o specjalnych potrzebach, ponieważ plik publikacji zostanie przez bibliotekarzy dostosowany do wymogów WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), zgodnie z obowiązującymi zapisami ustawowymi. Tym samym osoby korzystające z popularnych programów czytających mogą bez trudności technicznych zapoznać się z treścią utworów. Pozycja umieszczona w Repozytorium PPM będzie więc łatwo dostępna dla wszystkich zainteresowanych nią osób.

Obecnie w Repozytorium PPM zostały umieszczone na jednej z otwartych licencji pełne teksty następujących książek z konferencji, które miały miejsce w 2021 r. (dostęp do pełnego tekstu symbolizuje otwarta kłódka):

Co należy zrobić aby móc pochwalić się cyfrową publikacją w Repozytorium UML? Na pewno na kilka tygodni przed terminem konferencji warto skontaktować się z Biblioteką Główną UML w celu ustalenia licencji, na jakiej książka będzie dostępna w Repozytorium dla osób czytających (tel. 81 448-58-03 lub mailowo anastazja.karpinska@umlub.pl). 

Aby pozycja ukazała się w Repozytorium w pełnym tekście wszyscy autorzy, redaktorzy i inne osoby mające swój twórczy wkład w powstanie utworu, muszą podpisać licencję. Istnieje sześć możliwych opcji do wyboru – wszystkie te licencje mają charakter licencji otwartych Creative Commons 4.0 i zostały wprowadzone Zarządzeniem Nr 62/2019 Rektora Uniwersytetu Medycznego w Lublinie z dnia 12 czerwca 2019 roku. Organizatory konferencji lub redaktorzy książki wybierają jedną z licencji dla całej książki. Z doświadczenia widać, że najczęściej wybieranymi licencjami są CC-BY-SA lub CC-BY-NC-ND. Co kryje się za tymi oznaczeniami? 

W największym skrócie – licencja CC-BY-SA oznacza, że autorzy wyrażają zgodę (czyli udzielają licencji) na korzystanie z utworu w taki sposób, by każdy zainteresowany mógł bez uzyskania dodatkowej zgody autorów: kopiować utwór, zmieniać go i remiksować, rozpowszechniać (w dowolny sposób),  przedstawiać i wykonywać, pod warunkiem oznaczenia autora/ów oryginału (czyli trzeba podać imię i nazwisko autorów) oraz udzielenia obowiązkowo takiej samej licencji w odniesieniu do ewentualnego utworu zależnego (np. tłumaczenia czy adaptacji).

Licencja CC-BY-NC-ND oznacza, że osoby korzystające będą mogły bez uzyskania dodatkowej zgody autorów: kopiować utwór, rozpowszechniać, przedstawiać i wykonywać pod warunkiem oznaczenia autora/autorów oryginału (podania imienia i nazwiska), ale autorzy nie wyrażają zgody na wykorzystanie komercyjne, ani na powstanie utworów zależnych (np. tłumaczeń, adaptacji, przeróbek).

W czasie tradycyjnej konferencji zwykle organizatorzy zbierają od autorów podpisane licencje w dwóch egzemplarzach w wersji papierowej. W przypadku konferencji on-line autorzy zainteresowani publikacją są zobowiązani do przesłania podpisanych dwóch egzemplarzy licencji, przy czym należy pamiętać o tym, że aby tekst mógł ukazać się w książce, wszyscy autorzy muszą podpisać licencję (własnoręcznie lub podpisem elektronicznym równoważnym z podpisem odręcznym). Po zebraniu wszystkich dokumentów są one przekazywane do Biblioteki Głównej UML w Lublinie (ul. Szkolna 18, pok. 206). Plik książki w ostatecznej wersji w formacie pdf należy przesłać na adres: anastazja.karpinska@umlub.pl. Po sprawdzeniu poprawności wszystkich dokumentów i pliku pdf, jest on wraz z metadanymi umieszczany przez bibliotekarza w Repozytorium PPM UML, dodana zostaje wersja dostosowana do potrzeb osób o specjalnych potrzebach (plik spełnia wtedy wymagania WCAG) i od tej chwili książka jest w pełni dostępna dla zainteresowanych czytelników. Ze względu na to, że PPM UML przekazuje metadane i pliki na platformę centralną Polskiej Platformy Medycznej – zasięg takiej książki wzrasta, jest ona widoczna i wyszukiwalna, co przekłada się na statystyki wyświetleń.

Warto przy tej okazji zachęcić do korzystania z różnych zasobów PPM UML. Na stronie https://ppm.umlub.pl można korzystać z dostępu do metadanych publikacji i prac doktorskich, pełnych tekstów, informacji o naukowcach, patentach, realizowanych przez Uczelnię projektach, konferencjach, osiągnięciach, wydarzeniach i wielu innych. Dostęp do wszystkich tych informacji nie wymaga logowania i jest otwarty 24/7/365. 

Biblioteka UM w Lublinie serdecznie zaprasza do współpracy i zamieszczania książek w Polskiej Platformie Medycznej UM w Lublinie.

Tekst: Anastazja Śniechowska-Karpińska, Biblioteka Główna UM w Lublinie