Informator uniwersytecki
numer 010
grudzień 2021
★
3
MINIATURA 5 - dr n. med. Aneta Szudy-Szczyrek
MINIATURA 5 - Rola sklerostyny w patogenezie zmian kostnych w przebiegu mastocytozy układowej – badania wstępne.
Dr n. med. Aneta Szudy-Szczyrek z Katedry i Kliniki Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku otrzymała dofinansowanie na realizację działania naukowego Miniatura 5 pt.: „Rola sklerostyny w patogenezie zmian kostnych w przebiegu mastocytozy układowej – badania wstępne”.
Cel działania naukowego
Celem projektu jest poznanie roli sklerostyny w patogenezie zmian kostnych u chorych na mastocytozę układową. Mastocytoza układowa jest rzadkim nowotworem układu krwiotwórczego, cechującym się niekontrolowanym rozrostem komórek tucznych w skórze, szpiku kostnym, narządach wewnętrznych oraz kościach. Częstość występowania choroby w populacji europejskiej szacuje się na 1:10400 do 1:7700 przypadków rocznie. W Polsce dotychczas nie prowadzono rejestru chorych na mastocytozę układową.
Dlaczego ten temat jest ważny?
Obraz kliniczny choroby jest wysoce różnorodny. Mogą wystąpić zmiany skórne, zaburzenia ze strony układu krążenia, przewodu pokarmowego, objawy neurologiczne, bóle kostne. Chorzy są wysoce narażeni na reakcje alergiczne, w tym wstrząs anafilaktyczny. W zaawansowanej postaci choroba prowadzi do postępującej niewydolności wielonarządowej i zgonu. Zajęcie kości występuje u około 70% chorych. Najczęściej rozpoznaje się osteopenię i osteoporozę. U około 40% chorych dochodzi do złamań patologicznych. Powszechnie stosowane leczenie oparte jest o bifosfoniany – leki hamujące resorpcję kości. Ich ograniczona skuteczność oraz profil toksyczności implikuje jednak konieczność poszukiwania dodatkowych opcji terapeutycznych.
Sklerostyna jest niedawno odkrytym białkiem tkanki kostnej, które ma kluczowe znaczenie w procesie hamowania kościotworzenia poprzez szlak Wnt. W projekcie zamierzamy wyjaśnić czy nowotworowo zmienione mastocyty mogą być źródłem sklerostyny oraz czy ich stymulacja będzie miała wpływ na poziom badanego białka, a tym samym czy istnieją teoretyczne podstawy wykorzystania sklerostyny jako celu terapii u chorych na mastocytozę układową. Do eksperymentu prowadzonego w warunkach in vitro wykorzystamy ludzką linię komórek tucznych HMC-1.2. Do oceny ekspresji sklerostyny na poziomie mRNA posłuży metoda Real-Time PCR, natomiast stężenie samego białka zostanie ocenione metodą immunoenzymatyczną ELISA. Wyniki badań wstępnych będą kluczowe by wskazać kierunek przyszłych prac, do których chcielibyśmy wykorzystać doświadczalny model kościotworzenia z użyciem materiału pozyskanego od pacjentów. Mamy nadzieję, że końcowym efektem naszej pracy będzie opracowanie nowych opcji leczenia choroby kostnej związanej z mastocytozą układową.
Skąd wziął się pomysł?
Pomysł badań zrodził się podczas praktyki klinicznej w Klinice Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku, w której pracuję pod kierunkiem Pana Profesora Marka Husa, Kierownika Kliniki oraz promotora mojej pracy doktorskiej. W Klinice zajmujemy się między innymi diagnostyką i leczeniem chorych z mastocytozą układową. Zmiany w kościach, od nieistotnych klinicznie pojedynczych zmian ogniskowych do dużych nacieków destrukcyjnych i złamań patologicznych, występują u niemal wszystkich leczonych przez nas chorych. Świadomość problemów z jakimi borykają się nasi pacjenci, trudności w postawieniu właściwej diagnozy i ograniczonych możliwości leczenia motywuje nas do badań nad biologią i patogenezą choroby oraz poszukiwania nowych celów terapeutycznych.
Dr n. med. Aneta Szudy-Szczyrek z Katedry i Kliniki Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku otrzymała dofinansowanie na realizację działania naukowego Miniatura 5 pt.: „Rola sklerostyny w patogenezie zmian kostnych w przebiegu mastocytozy układowej – badania wstępne”.
Cel działania naukowego
Celem projektu jest poznanie roli sklerostyny w patogenezie zmian kostnych u chorych na mastocytozę układową. Mastocytoza układowa jest rzadkim nowotworem układu krwiotwórczego, cechującym się niekontrolowanym rozrostem komórek tucznych w skórze, szpiku kostnym, narządach wewnętrznych oraz kościach. Częstość występowania choroby w populacji europejskiej szacuje się na 1:10400 do 1:7700 przypadków rocznie. W Polsce dotychczas nie prowadzono rejestru chorych na mastocytozę układową.
Dlaczego ten temat jest ważny?
Obraz kliniczny choroby jest wysoce różnorodny. Mogą wystąpić zmiany skórne, zaburzenia ze strony układu krążenia, przewodu pokarmowego, objawy neurologiczne, bóle kostne. Chorzy są wysoce narażeni na reakcje alergiczne, w tym wstrząs anafilaktyczny. W zaawansowanej postaci choroba prowadzi do postępującej niewydolności wielonarządowej i zgonu. Zajęcie kości występuje u około 70% chorych. Najczęściej rozpoznaje się osteopenię i osteoporozę. U około 40% chorych dochodzi do złamań patologicznych. Powszechnie stosowane leczenie oparte jest o bifosfoniany – leki hamujące resorpcję kości. Ich ograniczona skuteczność oraz profil toksyczności implikuje jednak konieczność poszukiwania dodatkowych opcji terapeutycznych.
Sklerostyna jest niedawno odkrytym białkiem tkanki kostnej, które ma kluczowe znaczenie w procesie hamowania kościotworzenia poprzez szlak Wnt. W projekcie zamierzamy wyjaśnić czy nowotworowo zmienione mastocyty mogą być źródłem sklerostyny oraz czy ich stymulacja będzie miała wpływ na poziom badanego białka, a tym samym czy istnieją teoretyczne podstawy wykorzystania sklerostyny jako celu terapii u chorych na mastocytozę układową. Do eksperymentu prowadzonego w warunkach in vitro wykorzystamy ludzką linię komórek tucznych HMC-1.2. Do oceny ekspresji sklerostyny na poziomie mRNA posłuży metoda Real-Time PCR, natomiast stężenie samego białka zostanie ocenione metodą immunoenzymatyczną ELISA. Wyniki badań wstępnych będą kluczowe by wskazać kierunek przyszłych prac, do których chcielibyśmy wykorzystać doświadczalny model kościotworzenia z użyciem materiału pozyskanego od pacjentów. Mamy nadzieję, że końcowym efektem naszej pracy będzie opracowanie nowych opcji leczenia choroby kostnej związanej z mastocytozą układową.
Skąd wziął się pomysł?
Pomysł badań zrodził się podczas praktyki klinicznej w Klinice Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku, w której pracuję pod kierunkiem Pana Profesora Marka Husa, Kierownika Kliniki oraz promotora mojej pracy doktorskiej. W Klinice zajmujemy się między innymi diagnostyką i leczeniem chorych z mastocytozą układową. Zmiany w kościach, od nieistotnych klinicznie pojedynczych zmian ogniskowych do dużych nacieków destrukcyjnych i złamań patologicznych, występują u niemal wszystkich leczonych przez nas chorych. Świadomość problemów z jakimi borykają się nasi pacjenci, trudności w postawieniu właściwej diagnozy i ograniczonych możliwości leczenia motywuje nas do badań nad biologią i patogenezą choroby oraz poszukiwania nowych celów terapeutycznych.
o projkecie opowiedziała: dr n. med. Aneta Szudy-Szczyrek z Katedry i Kliniki Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku
Redakcja zajmuje się opracowaniem dostarczonych materiałów do artykułów i nie odpowiada za ich wartość merytoryczną. Za wartość merytoryczną odpowiadają ich twórcy.
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie