numer 010
grudzień 2021
25

Czy dietetyk rozmawia z pacjentem czy klientem?

Powoli rośnie trend na dbanie o siebie (i całe szczęście!), dlatego coraz częśćiej zwracamy uwagę na skład i jakość naszego pożywienia. Również zwiększa się grono osób chcących zgłębiać tę więdzę profesjonalnie - o zawodzie dietetyka i kształceniu w jego kontekście na naszej uczelni opowidzieli nam mgr Maciej Pokarowski oraz mgr Karolina Goral z Pracowni Dietetyki Klinicznej.
mgr Karolina Goral i mgr Maciej Pokarowski, Pracownia Dietetyki Klinicznej
mgr Karolina Goral i mgr Maciej Pokarowski, Pracownia Dietetyki Klinicznej
Czy dietetyk rozmawia z pacjentem czy klientem? W kontekście pracy w placówkach państwowych jak i prywatnych.

Zdecydowanie z pacjentem, ponieważ w toku trwania studiów na uczelni medycznej,  student zdobywa umiejętność operowania językiem medycznym, co pozwala na komunikowanie się z lekarzem i personelem medycznym. Pomaga to finalnie we wdrożeniu odpowiedniej dietoterapii i kompleksowe podejście do pacjenta, co ma szczególne znaczenie w szpitalach. W pracy w szpitalu dietetyk pomaga w dostosowaniu diety do stanu klinicznego chorego. W odniesieniu do prowadzenia pacjentów prywatnie w gabinecie – znajomość medycznej istoty choroby pozwala na szersze spojrzenie na problem zdrowotny pacjenta i efektywną pomoc. Klient kojarzy się z handlem, z nabywaniem towaru. Dietetycy podejmując się wykonywania działań mających na celu poprawę lub utrzymanie stanu zdrowia w zakresie opieki żywieniowej pracują z pacjentem. Jeśli chcemy aby zawód dietetyka był w końcu traktowany jako zawód medyczny nie powinniśmy posługiwać się określeniem klient.


Jak można kształcić na dietetyce?

Przede wszystkim praktycznie, zwracając szczególną uwagę na odpowiedni dialog z pacjentem i prowadzenie wywiadu oraz odpowiednie zarządzanie schematem prowadzonej dietoterapii. Przyszli dietetycy powinni w trakcie kształcenia dowiedzieć się jak odróżnić wiarygodne dane naukowe od nowinek dietetycznych, niepotwierdzonych naukowo informacji opartych na subiektywnej ocenie autora danej teorii. Uczymy dietetyków jak w pracy w pacjentem kierować się modelem Dietetyki opartej na dowodach (Evidence Based Dietetic). Oczywiście kluczowe jest również planowanie jadłospisu, zgodnego z preferencjami i możliwościami pacjenta. U podstaw natomiast leży wiedza medyczna, dotycząca podstaw biochemii czy fizjologii, jak również zdobywanie doświadczenia w praktyce, mając możliwość uczestnictwa w zajęciach klinicznych w szpitalach. 


Jakie kompetencje musi posiadać dietetyk do rozmowy z pacjentem?

Przede wszystkim zrozumienie medycznej istoty problemu, co pomoże w przygotowaniu odpowiedniej strategii dietoterapii. Empatia, która pozwoli na wzbudzenie zaufania u pacjenta i zebranie wystarczającej ilości informacji do przygotowania stosownego planu żywieniowego.  Niezbędny jest również odpowiedni poziom wiedzy z zakresu dietetyki i umiejętność przekazywania jej w przystępny sposób pacjentowi, które będą warunkować zdobycie zaufania. Dietetyk stwarza możliwość pacjentowi w dokonywaniu odpowiednich wyborów dotyczących sposobu żywienia, równocześnie zdając sobie sprawę, że ostateczna decyzja należy do pacjenta lub jego opiekuna i umieć ją uszanować. Dietetyk powinien być uczciwy względem pacjenta, nie kierować się własnymi korzyściami materialnymi wynikającymi ze zlecenia określonego preparatu czy modelu żywienia.
awokado, bazylia i pomidorki na jednolitym, żółtym tle
źródło: unspash.com
Jakie cechy charakteru są potrzebne dietetykowi do efektywnej pracy i współpracy?

Empatia, stanowczość i pewność podejmowanych decyzji. Doatkowo umiejętność słuchania, komunikatywność, chęć rozwoju zawodowego i podnoszenia kwalifikacji oraz cierpliwość ☺


Jakie kompetencje zdobędzie student na dietetyce UMLub?

Student dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie zdobędzie wiedzę na temat m.in. znaczenia odpowiedniego postępowania dietetycznego w leczeniu konkretnych jednostek chorobowych, wpływu określonych składników żywieniowych na stan zdrowia jednostki lub grupy osób, podstawowych procesów technologicznych i analitycznych żywności. Student Dietetyki naszej Uczelni opanuje umiejętność przeprowadzenia profesjonalnego wywiadu żywieniowego i oceny stanu odżywienia, przygotowywania indywidualnych planów żywieniowych dostosowanych do stanu klinicznego pacjenta, z wykorzystaniem wyników badań diagnostycznych a także pracy w interdyscyplinarnym zespole terapeutycznym, kierowania się w przyszłej pracy etyką zawodową, szacunku dla pacjenta i jego decyzji.


Odczarowanie zawodu dietetyka jako tylko „narzędzia do odchudzania”. Kim jest, a kim nie jest dietetyk kliniczny?

Dietetyk kliniczny to dietetyk, który potrafi współpracować z lekarzem i personelem medycznym, zna podłoża chorób dietozależnych i potrafi oddzielić mity dietetyczne od dietetyki opartej o dowody naukowe. W oparciu o oficjalne standardy, wytyczne i najnowsze doniesienia nauki planuje stosowny schemat postępowania dietetycznego. Dietetyk kliniczny jest odpowiedzialny za planowanie, edukację, nadzór i ocenę opracowanego planu żywieniowego w celu zachowania lub przywrócenia prawidłowego stanu odżywienia pacjenta.


Dietetyk kliniczny kontra gotowe diety z internetu i popularne „domy odchudzania/sieci odchudzające” - na co uważać?

Przede wszystkim na suplementy diety i schematy żywieniowe obiecujące spektakularne efekty. W tym wypadku marketing bywa bardzo ,,agresywny” i osoby nie interesujące się na co dzień dietetyką finalnie trafiają w ,,sidła” niskokalorycznych diet-cud czy bezsensownych wykluczeń dietetycznych, które mogą generować w dłuższej perspektywie niedobory żywieniowe i problemy zdrowotne, również na tle psychicznym. Suplementy zlecane przez pseudodietetyka mogą wchodzić w interakcje z lekami, w konsekwencji ograniczać skuteczność leczenia. Takie praktyki żywieniowe są bardzo niebezpieczne u chorych na nowotwory. Bezpodstawnie stosowane nieprawidłowo zbilansowanych diety eliminacyjnych będą zwiększać ryzyko niedożywienia związanego z chorobą, wpływać negatywnie na jakość życia i wyniki leczenia przeciwnowotworowego.

rozmawiała: Katarzyna Flor

© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie