Informator uniwersytecki

Czy dietetyk rozmawia z pacjentem czy klientem?

Powoli rośnie trend na dbanie o siebie (i całe szczęście!), dlatego coraz częśćiej zwracamy uwagę na skład i jakość naszego pożywienia. Również zwiększa się grono osób chcących zgłębiać tę więdzę profesjonalnie - o zawodzie dietetyka i kształceniu w jego kontekście na naszej uczelni opowidzieli nam mgr Maciej Pokarowski oraz mgr Karolina Goral z Pracowni Dietetyki Klinicznej.

Czy dietetyk rozmawia z pacjentem czy klientem? W kontekście pracy w placówkach państwowych jak i prywatnych.

Zdecydowanie z pacjentem, ponieważ w toku trwania studiów na uczelni medycznej,  student zdobywa umiejętność operowania językiem medycznym, co pozwala na komunikowanie się z lekarzem i personelem medycznym. Pomaga to finalnie we wdrożeniu odpowiedniej dietoterapii i kompleksowe podejście do pacjenta, co ma szczególne znaczenie w szpitalach. W pracy w szpitalu dietetyk pomaga w dostosowaniu diety do stanu klinicznego chorego. W odniesieniu do prowadzenia pacjentów prywatnie w gabinecie – znajomość medycznej istoty choroby pozwala na szersze spojrzenie na problem zdrowotny pacjenta i efektywną pomoc. Klient kojarzy się z handlem, z nabywaniem towaru. Dietetycy podejmując się wykonywania działań mających na celu poprawę lub utrzymanie stanu zdrowia w zakresie opieki żywieniowej pracują z pacjentem. Jeśli chcemy aby zawód dietetyka był w końcu traktowany jako zawód medyczny nie powinniśmy posługiwać się określeniem klient.


Jak można kształcić na dietetyce?

Przede wszystkim praktycznie, zwracając szczególną uwagę na odpowiedni dialog z pacjentem i prowadzenie wywiadu oraz odpowiednie zarządzanie schematem prowadzonej dietoterapii. Przyszli dietetycy powinni w trakcie kształcenia dowiedzieć się jak odróżnić wiarygodne dane naukowe od nowinek dietetycznych, niepotwierdzonych naukowo informacji opartych na subiektywnej ocenie autora danej teorii. Uczymy dietetyków jak w pracy w pacjentem kierować się modelem Dietetyki opartej na dowodach (Evidence Based Dietetic). Oczywiście kluczowe jest również planowanie jadłospisu, zgodnego z preferencjami i możliwościami pacjenta. U podstaw natomiast leży wiedza medyczna, dotycząca podstaw biochemii czy fizjologii, jak również zdobywanie doświadczenia w praktyce, mając możliwość uczestnictwa w zajęciach klinicznych w szpitalach. 


Jakie kompetencje musi posiadać dietetyk do rozmowy z pacjentem?

Przede wszystkim zrozumienie medycznej istoty problemu, co pomoże w przygotowaniu odpowiedniej strategii dietoterapii. Empatia, która pozwoli na wzbudzenie zaufania u pacjenta i zebranie wystarczającej ilości informacji do przygotowania stosownego planu żywieniowego.  Niezbędny jest również odpowiedni poziom wiedzy z zakresu dietetyki i umiejętność przekazywania jej w przystępny sposób pacjentowi, które będą warunkować zdobycie zaufania. Dietetyk stwarza możliwość pacjentowi w dokonywaniu odpowiednich wyborów dotyczących sposobu żywienia, równocześnie zdając sobie sprawę, że ostateczna decyzja należy do pacjenta lub jego opiekuna i umieć ją uszanować. Dietetyk powinien być uczciwy względem pacjenta, nie kierować się własnymi korzyściami materialnymi wynikającymi ze zlecenia określonego preparatu czy modelu żywienia.

Jakie cechy charakteru są potrzebne dietetykowi do efektywnej pracy i współpracy?

Empatia, stanowczość i pewność podejmowanych decyzji. Doatkowo umiejętność słuchania, komunikatywność, chęć rozwoju zawodowego i podnoszenia kwalifikacji oraz cierpliwość ☺


Jakie kompetencje zdobędzie student na dietetyce UMLub?

Student dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie zdobędzie wiedzę na temat m.in. znaczenia odpowiedniego postępowania dietetycznego w leczeniu konkretnych jednostek chorobowych, wpływu określonych składników żywieniowych na stan zdrowia jednostki lub grupy osób, podstawowych procesów technologicznych i analitycznych żywności. Student Dietetyki naszej Uczelni opanuje umiejętność przeprowadzenia profesjonalnego wywiadu żywieniowego i oceny stanu odżywienia, przygotowywania indywidualnych planów żywieniowych dostosowanych do stanu klinicznego pacjenta, z wykorzystaniem wyników badań diagnostycznych a także pracy w interdyscyplinarnym zespole terapeutycznym, kierowania się w przyszłej pracy etyką zawodową, szacunku dla pacjenta i jego decyzji.


Odczarowanie zawodu dietetyka jako tylko „narzędzia do odchudzania”. Kim jest, a kim nie jest dietetyk kliniczny?

Dietetyk kliniczny to dietetyk, który potrafi współpracować z lekarzem i personelem medycznym, zna podłoża chorób dietozależnych i potrafi oddzielić mity dietetyczne od dietetyki opartej o dowody naukowe. W oparciu o oficjalne standardy, wytyczne i najnowsze doniesienia nauki planuje stosowny schemat postępowania dietetycznego. Dietetyk kliniczny jest odpowiedzialny za planowanie, edukację, nadzór i ocenę opracowanego planu żywieniowego w celu zachowania lub przywrócenia prawidłowego stanu odżywienia pacjenta.


Dietetyk kliniczny kontra gotowe diety z internetu i popularne „domy odchudzania/sieci odchudzające” - na co uważać?

Przede wszystkim na suplementy diety i schematy żywieniowe obiecujące spektakularne efekty. W tym wypadku marketing bywa bardzo ,,agresywny” i osoby nie interesujące się na co dzień dietetyką finalnie trafiają w ,,sidła” niskokalorycznych diet-cud czy bezsensownych wykluczeń dietetycznych, które mogą generować w dłuższej perspektywie niedobory żywieniowe i problemy zdrowotne, również na tle psychicznym. Suplementy zlecane przez pseudodietetyka mogą wchodzić w interakcje z lekami, w konsekwencji ograniczać skuteczność leczenia. Takie praktyki żywieniowe są bardzo niebezpieczne u chorych na nowotwory. Bezpodstawnie stosowane nieprawidłowo zbilansowanych diety eliminacyjnych będą zwiększać ryzyko niedożywienia związanego z chorobą, wpływać negatywnie na jakość życia i wyniki leczenia przeciwnowotworowego.

rozmawiała: Katarzyna Flor