Informator uniwersytecki

Komercjalizacja know-how dotyczącego metody pozyskiwania ekstraktu z kory korzeni Cochlospermum angolense

Nagrodę za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności wdrożeniowej otrzymał Zespół naukowców z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w składzie:

• prof. dr hab. Jarosław Dudka, Prorektor ds. Współpracy z Otoczeniem Społeczno-Gospodarczym,
• prof. dr hab. Dariusz Matosiuk,
• dr hab. Agnieszka Korga-Plewko,
• prof. dr hab. Tomasz Baj,
• dr Magdalena Iwan,
• dr Marta Ostrowska-Leśko,
• prof. Elwira Sieniawska.

W 2016 roku badaniami prowadzonymi przez Zespół prof. Jarosława Dudki nad metodą pozyskiwania ekstraktu z kory korzeni Cochlospermum angolense oraz jego działaniem przeciwnowotworowym zainteresowała się spółka Vitama S.A. z siedzibą w Warszawie. 22 listopada 2016 roku została podpisana pomiędzy Spółką, a Uniwersytetem Medycznym umowa ramowa o współpracy przy realizacji prac badawczo-rozwojowych, rozszerzona aneksem zawartym w dniu 05.07.2017 roku, uwzględniającym realizację prac badawczo-rozwojowych, wdrożeniowych w zakresie badań nad izolacją zespołu ciał czynnych lub pojedynczej substancji o działaniu przeciwnowotworowym. W oparciu o wskazane dokumenty i nawiązaną współpracę, w dniu 5 lutego 2018 roku została podpisana pomiędzy Uniwersytetem Medycznym w Lublinie, a Vitama S.A. umowa o udzielenie wyłącznej licencji na korzystanie z know–how obejmującego wyniki badań. Skomercjalizowane w postaci licencji wyłącznej wyniki, zostały wykorzystane przez Vitama S.A. do utworzenia Centrum Badawczo-Rozwojowego Vitama S.A. Zespół uczestniczył w opracowaniu agendy badawczej projektu pt.: „Utworzenie centrum badawczo-rozwojowego Vitama SA w celu prowadzenia prac B+R nad innowacyjnymi produktami medycznymi/produktami leczniczymi/suplementami diety do stosowania w terapii przeciwnowotworowej i schorzeniach jamy ustnej”. Na bazie złożonego wniosku o dofinansowanie, Spółka otrzymała dofinansowanie na utworzenie Centrum Badawczo-Rozwojowego Vitama S.A. (2.1 Wsparcie inwestycji w B+R infrastruktury przedsiębiorstw, POIR.02.01.00-00-068/2017 – wartość projektu 14 907 220,43 zł). W roku 2018 Vitama S.A. uregulowała pierwszą transzę płatności na rzecz Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

W związku ze zmianami organizacyjnymi wewnątrz spółek, do których należy Vitama, w dniu 25 czerwca 2021 roku, Vitama zawarła ze spółką Medicofarma Biotech S.A. z siedzibą w Dąbrowie Górniczej, umowę sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa Vitama, wyodrębnionej w formie oddziału spółki Vitama z siedzibą w Lublinie.

Tym samym Centrum, które powstało w 2019 roku jako Centrum B+R VITAMA S.A, od 1.07.2021 włączono w strukturę Medicofarma Biotech S.A. Centrum dysponuje kadrą o dużym doświadczeniu, z wieloletnią praktyką w przemyśle farmaceutycznym i nadal współpracuje z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie. W Lublinie prowadzone są prace nad innowacyjnymi wyrobami medycznymi/produktami leczniczymi/suplementami diety do stosowania w terapii przeciwnowotworowej i schorzeń jamy ustnej. W związku z powyższymi zmianami, w dniu 8 października 2021 roku Uniwersytet Medyczny w Lublinie podpisał aneks z Medicofarma Biotech S.A. do umowy z dnia 05 lutego 2018 roku o udzielenie licencji i wystawił fakturę na drugą i ostatnią transzę płatności za opłatę licencyjną, a tym samym dokonał wdrożenia poprzez komercjalizację licencji.

Skomercjalizowane wyniki badań Zespołu są wykorzystywane przez Medicofarma Biotech S.A. w Projekcie „LIVER CANCER - Potencjalny lek przeciwnowotworowy do leczenia raka wątroby o znacznie zredukowanej toksyczności, zmniejszającej obciążenie organizmu oraz potencjalnie zwiększającej długość życia i przeżywalność”.

W 2021 roku dla Zespołu prof. Jarosława Dudki zostały przyznane cztery patenty krajowe z obszaru współpracy, ujętej powyższymi umowami z firmą Vitama S.A. - po przekształceniu Medicofarma Biotech S.A. - na otrzymywanie naturalnego ekstraktu z Cochlospermum angolense o działaniu przeciwnowotworowym i jego zastosowanie w leczeniu czterech nowotworów: raka wątrobowokomórkowego, raka żołądka, szpiczaka i czerniaka (PL 236370, PL 237410, PL 237206, PL 237408). Co ważne, dowiedliśmy, że naturalny ekstrakt wykazuje wyższą aktywność cytotoksyczną wobec komórek nowotworowych niż szeroko stosowana w chemioterapii doksorubicyna. Jednocześnie ekstrakt okazał się bezpieczny i wykazywał bardzo niską toksyczność w stosunku do prawidłowych ludzkich fibroblastów. Co więcej, przeprowadziliśmy badanie ostrej toksyczności po podaniu jednorazowym (Test 425/OECD, procedura tzw. większej-mniejszej dawki) z wykorzystaniem szczurów określając dawkę LD50 > 2000 mg/kg m.c., co zgodnie z klasami toksyczności świadczy o bezpieczeństwie stosowanej substancji (uchwała nr 34/2021, Lokalna Komisja Etyczna w Lublinie). Podsumowując, nasze odkrycie upoważnia do prowadzenia dalszych badań nad skutecznością przeciwnowotworową w badaniach na zwierzętach laboratoryjnych, a w przypadku pozytywnych wyników pojawi się nadzieja na włączenia produktów naturalnych do terapii nowotworów w warunkach klinicznych.