Informator uniwersytecki
numer 018
Grudzień 2022
★
8
Farmacja 2.0
Szanowni Państwo,
jest mi niezmiernie miło zapowiedzieć, iż rozpoczynamy publikację cyklu artykułów w kolejnych edycjach Informatora Blask, pt. Farmacja 2.0, w którym będziemy mieli okazję do zamieszczania informacji dotyczących osiągnięć dydaktyczno-organizacyjnych Wydziału Farmaceutycznego. Uprzedzając ten fakt, pozwolę sobie już teraz wskazać na kilka najważniejszych osiągnięć naszego Wydziału z ostatnich lat.
1. Uruchomienie dwusemestralnych studiów podyplomowych: opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych
Celem studiów jest przygotowanie farmaceutów do prowadzenia opieki farmaceutycznej oraz innych świadczeń zdrowotnych (m.in. przeglądów lekowych) rekomendowanych do wdrożenia w aptekach ogólnodostępnych. Program studiów został przygotowany w taki sposób, żeby doskonalić przede wszystkim umiejętności praktyczne słuchaczy, stąd duża część zajęć ćwiczeniowych realizowana jest w Centrum Symulacji Medycznej. Ma to ułatwić słuchaczom zaimplementowanie zdobytych kwalifikacji w realizacji zadań zawodowych farmaceutów. Zajęcia realizowane są w formie zdalnej oraz stacjonarnej (wykłady i większość seminariów on-line, część seminariów i ćwiczenia kontaktowo). Zajęcia te prowadzone są przez doświadczoną interprofesjonalną kadrę dydaktyczną Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz zaproszonych wykładowców – specjalistów w swoich dziedzinach, z innych uczelni, a także praktyków aktywnie działających na rynku farmaceutycznym, w tym osoby, które przez wiele lat sprawowały opiekę farmaceutyczną oraz realizowały przeglądy lekowe za granicą. Studia, nowatorskie w skali kraju, cieszą się dużym powodzeniem i zainteresowaniem, a pierwsze zajęcia, w tym pierwszy zjazd stacjonarny, zostały bardzo wysoko ocenione przez uczestników. Jako odpowiedź na potrzeby rynkowe, obecnie przygotowujemy drugą edycję, która ruszy niebawem.
Kierownikiem studiów jest pani dr hab. n. farm. Aleksandra Szopa, prof. UM, kierownik Zakładu Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej, a sekretarzem pani dr hab. n. farm. Anna Serefko, prof. UM, z tej samej jednostki.
jest mi niezmiernie miło zapowiedzieć, iż rozpoczynamy publikację cyklu artykułów w kolejnych edycjach Informatora Blask, pt. Farmacja 2.0, w którym będziemy mieli okazję do zamieszczania informacji dotyczących osiągnięć dydaktyczno-organizacyjnych Wydziału Farmaceutycznego. Uprzedzając ten fakt, pozwolę sobie już teraz wskazać na kilka najważniejszych osiągnięć naszego Wydziału z ostatnich lat.
1. Uruchomienie dwusemestralnych studiów podyplomowych: opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych
Celem studiów jest przygotowanie farmaceutów do prowadzenia opieki farmaceutycznej oraz innych świadczeń zdrowotnych (m.in. przeglądów lekowych) rekomendowanych do wdrożenia w aptekach ogólnodostępnych. Program studiów został przygotowany w taki sposób, żeby doskonalić przede wszystkim umiejętności praktyczne słuchaczy, stąd duża część zajęć ćwiczeniowych realizowana jest w Centrum Symulacji Medycznej. Ma to ułatwić słuchaczom zaimplementowanie zdobytych kwalifikacji w realizacji zadań zawodowych farmaceutów. Zajęcia realizowane są w formie zdalnej oraz stacjonarnej (wykłady i większość seminariów on-line, część seminariów i ćwiczenia kontaktowo). Zajęcia te prowadzone są przez doświadczoną interprofesjonalną kadrę dydaktyczną Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz zaproszonych wykładowców – specjalistów w swoich dziedzinach, z innych uczelni, a także praktyków aktywnie działających na rynku farmaceutycznym, w tym osoby, które przez wiele lat sprawowały opiekę farmaceutyczną oraz realizowały przeglądy lekowe za granicą. Studia, nowatorskie w skali kraju, cieszą się dużym powodzeniem i zainteresowaniem, a pierwsze zajęcia, w tym pierwszy zjazd stacjonarny, zostały bardzo wysoko ocenione przez uczestników. Jako odpowiedź na potrzeby rynkowe, obecnie przygotowujemy drugą edycję, która ruszy niebawem.
Kierownikiem studiów jest pani dr hab. n. farm. Aleksandra Szopa, prof. UM, kierownik Zakładu Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej, a sekretarzem pani dr hab. n. farm. Anna Serefko, prof. UM, z tej samej jednostki.
Od roku akademickiego 2021/2022 seminaria i ćwiczenia z przedmiotów farmacja praktyczna w aptece oraz opieka farmaceutyczna dla studentów V roku farmacji realizowane są w Centrum Symulacji Medycznej z wykorzystaniem metod symulacyjnych niskiej, pośredniej i wysokiej wierności. Jedną z nowości jest możliwość realizacji ćwiczeń w aptece symulacyjnej, która pozwala odwzorować pracę farmaceuty w aptece ogólnodostępnej. Jest ona wyposażona w drobny sprzęt diagnostyczny i medyczny, co pozwala studentom udzielać porad i edukować pacjentów w środowisku symulacyjnym. Studenci ćwiczą praktyczne wykorzystanie wyrobów medycznych, wykorzystując metodę odgrywania ról w pomieszczeniu odwzorowującym warunki pracy zbliżone do rzeczywistych. Studenci uczą się również obsługi najczęściej wykorzystywanego w aptekach systemu wspomagania zarządzania apteką Kamsoft KS-AOW. Posiadana licencja pozwala studentom realizować e-recepty w środowisku integracyjnym P1 systemu e-zdrowie. Ponadto studenci uczą się zamawiać towar, wprowadzać e-faktury, prowadzić sprzedaż odręczną preparatów dostępnych bez recepty. Program wspomaga również dbanie o bezpieczeństwo farmakoterapii pacjenta poprzez kontrolę interakcji lekowych i dostęp do informacji w bazie leków.
3. Włączenie pacjenta symulowanego w nauczanie
W roku akademickim 2021/2022 w kształceniu studentów kierunków kosmetologia oraz farmacja po raz pierwszy wykorzystano zajęcia z pacjentem symulowanym. Ta forma realizacji kształcenia została wprowadzona m.in. na ćwiczeniach z przedmiotu farmacja praktyczna w aptece dla studentów V roku farmacji i jest systematycznie rozwijana. Obecnie realizowane są trzy scenariusze w ramach przedmiotu opieka farmaceutyczna, dwa w ramach przedmiotu farmacja praktyczna w aptece oraz po jednym scenariuszu w ramach przedmiotów toksykologia oraz farmakoterapia i informacja o leku. Zajęcia z pacjentem symulowanym umożliwiają studentom farmacji przełożenie swojej wiedzy na praktykę, jak też wykorzystanie informacji z różnych dziedzin do rozwiązywania problemów pacjentów. Studenci uczą się efektywnie komunikować z odbiorcami usług farmaceutycznych, co pozwoli im w przyszłości efektywnie zbierać i przekazywać informacje pacjentom, w tym osobom z deficytami poznawczymi i z różnego rodzaju dysfunkcjami oraz ich rodzinom lub opiekunom. W warunkach symulacyjnych jest również możliwe nauczenie studentów tego, w jaki sposób powinni oni wspierać pacjentów, doradzać im, edukować, promować zachowania prozdrowotne. Kontakt z pacjentem symulowanym umożliwia kształtowanie właściwych postaw, tak aby absolwenci kierunku odnosili się do pacjentów z szacunkiem i empatią.
4. Prace nad wprowadzeniem Egzaminu OSCE (Obiektywny Ustrukturyzowany Egzamin Kliniczny, ang. Objective Structured Clinical Examination)
Na początku roku 2022 została powołana Komisja ds. Egzaminu OSCE na kierunku farmacja, która pracuje na wyborem umiejętności, jakie powinny być oceniane podczas egzaminu typu OSCE oraz nad dostosowaniem metod weryfikacji wybranych efektów kształcenia. Egzamin OSCE zdawać będą studenci V roku kierunku farmacja. Obejmować on będzie zagadnienia z trzech przedmiotów, tj. farmacji klinicznej, farmacji praktycznej w aptece oraz opieki farmaceutycznej. Pierwszy egzamin OSCE odbędzie się w semestrze zimowym roku akademickiego 2026/2027.
5. Uruchomienie Uniwersyteckiego Gabinetu Kosmetologicznego (UGK) o profilu szkoleniowo-usługowym, zgodnym z efektami kształcenia na kierunku kosmetologia
W dniu 30 listopada 2022 r. odbyło się uroczyste otwarcie gabinetu, w obecności Władz Uczelni i Wydziału. Było to ważne wydarzenie i inwestycja, w aspekcie upraktycznienia i unowocześnienia kształcenia na kierunku kosmetologia. W UGK będą realizowane zajęcia praktyczne w ramach wybranych przedmiotów prowadzonych w Zakładzie Kosmetologii i Medycyny Estetycznej, kierowanym przez panią prof. Joannę Bartosińską. Dzięki niemu możliwe będzie zapoznanie studentów z zaopatrzeniem gabinetu kosmetycznego, jego funkcjonowaniem, zasadami pracy, zdobycie praktycznych umiejętności wykonywania zabiegów kosmetologicznych dotyczących: pielęgnacji i oczyszczania skóry, stosowania ultradźwięków peelingów mechanicznych i chemicznych, zabiegów przeciwstarzeniowych, poprawiających kondycję skóry, z możliwościami upiększania, korekty niedoskonałości, maskowania zmian skórnych, kształtowania sylwetki czy doboru kosmetyków. Ważnym aspektem będzie także zapoznanie studentów z podstawowymi zabiegami medycyny estetycznej ze zwróceniem szczególnej uwagi na współpracę z lekarzem medycyny estetycznej i dermatologiem. Ważną grupę docelową będą stanowić również seniorzy, a w przyszłości pacjenci z chorobami onkologicznymi. Dzięki nowoczesnym technikom informatycznym, przy współpracy z CSM, pragniemy w UGK wprowadzić i rozwijać metodę telekosmetologii.
6. Pozytywna opinia Polskiej Komisji Akredytacyjnej i uzyskane akredytacji na wszystkich kierunkach studiów prowadzonych na Wydziale: kosmetologia I i II stopnia (w 2020 r.), farmacja (2021 r.) i analityka medyczna (2021 r.). W opinii Zespołu Wizytującego, wszystkie kryteria zostały spełnione, a PKA nie sformułowała dodatkowych zaleceń, wydając zgodę na prowadzenie kształcenia na kierunkach na maksymalny okres 6 lat.
7. Trwają prace nad aktualizacją programów studiów i praca nad nowymi standardami na kierunku farmacja w ramach Konwentu Dziekanów Wydziałów Farmaceutycznych przy KRAUM oraz powołanego Zespołu Ministerialnego.
Dobiegają końca także prace nad utworzeniem dwóch nowych kierunków studiów II stopnia, w języku polskim (produkty farmaceutyczne i kosmetyczne – nauka i przemysł) i angielskim. Wszystkie te działania zmierzają do urealnienia programów studiów na kierunku farmacja i uatrakcyjnienia oferty programowej.
8. Nowość na naszym Wydziale – zajęcia z języka migowego
Od nowego roku akademickiego studentom naszego Wydziału Farmaceutycznego zostanie przedstawiona oferta zajęć z nowego przedmiotu – języka migowego.
Podstawą każdego dialogu jest skuteczna komunikacja, a o niej możemy mówić, jeśli wszyscy uczestnicy tworzą wspólną płaszczyznę językową. Język, jakim posługuje się człowiek, determinuje jego postrzeganie otoczenia. Zdecydowanie należy wziąć pod uwagę fakt, że gdy już pacjent niesłyszący lub niedosłyszący dotrze do nas i stanie z nami twarzą w twarz, czasem to dopiero początek, a nie koniec trudności. Uzupełnienie wiedzy i nabycie umiejętności posługiwania się językiem migowym niewątpliwie przyczyni się do posiadania przez naszych studentów przewagi konkurencyjnej na rynku pracy, zwiększając ich kompetencje oraz podnosząc jakość usług w aptece, a dla pacjenta z niepełnosprawnością będzie to duże udogodnienie komunikacyjne mające bezpośredni wpływ na poprawę zarówno farmakoterapii, jak i bezpieczeństwa przyjmowanych produktów leczniczych. Kontakt z farmaceutą posługującym się językiem migowym w aptece zmniejszy niepewność i lęk osób dotkniętych niepełnosprawnością, przyczyniając się do likwidacji barier komunikacyjnych relacji pacjent-aptekarz. Naszą propozycją chcemy się wpisać w kanon opieki farmaceutycznej, aby umożliwić jej realizację w jak najszerszym zakresie dla wszystkich potrzebujących. W dalszych planach pragniemy zorganizować dla grupy najbardziej zawansowanej warsztaty z osobami niesłyszącymi. Tym świadomym podejściem chcemy pokazać, że apteka jest miejscem bez barier. Nasz Wydział Farmaceutyczny będzie pierwszym w Polsce, który wprowadzi podstawy języka migowego do swojego programu, a być może niedługo okaże się to standardem kształcenia, natomiast będziemy przykładem dla innych uczelni.
Podobnie na pozostałych kierunkach prowadzonych na Wydziale Farmaceutycznym, poznanie przez studentów podstaw języka migowego przyczyni się z jednej strony do zwiększenia konkurencyjności na rynku pracy naszych studentów, a z drugiej będzie miało duże znaczenie w walce z wykluczeniem społecznym i podniesieniem jakości życia osób z niepełnosprawnością.
Prowadzenie tych zajęć będzie możliwe dzięki temu, iż Wydział posiada wyszkoloną kadrę, która podejmie się tego wyzwania.
9. Sprawowanie funkcji przewodniczącego zespołu URSA przez przedstawiciela Wydziału Farmaceutycznego – dr. Rafała Pietrasia, prof. UM, z Katedry i Zakładu Chemii Leków.
10. Oprócz wielu grantów naukowych, pracownicy naszego Wydziału są także kierownikami i wykonawcami grantów edukacyjnych, w tym międzynarodowego grantu w ramach Funduszy Wyszehradzkich, dotyczącego badań nad nowymi lekami i popularyzacji wiedzy na temat profilaktyki i nowoczesnych metod leczenia chorób cywilizacyjnych, którego nasza uczelnia jest liderem, a ja mam zaszczyt i przyjemność być kierownikiem.
Tekst: dziekan Wydziału Farmaceutycznego, prof. dr hab. n. farm. Grażyna Biała
Na początku roku 2022 została powołana Komisja ds. Egzaminu OSCE na kierunku farmacja, która pracuje na wyborem umiejętności, jakie powinny być oceniane podczas egzaminu typu OSCE oraz nad dostosowaniem metod weryfikacji wybranych efektów kształcenia. Egzamin OSCE zdawać będą studenci V roku kierunku farmacja. Obejmować on będzie zagadnienia z trzech przedmiotów, tj. farmacji klinicznej, farmacji praktycznej w aptece oraz opieki farmaceutycznej. Pierwszy egzamin OSCE odbędzie się w semestrze zimowym roku akademickiego 2026/2027.
5. Uruchomienie Uniwersyteckiego Gabinetu Kosmetologicznego (UGK) o profilu szkoleniowo-usługowym, zgodnym z efektami kształcenia na kierunku kosmetologia
W dniu 30 listopada 2022 r. odbyło się uroczyste otwarcie gabinetu, w obecności Władz Uczelni i Wydziału. Było to ważne wydarzenie i inwestycja, w aspekcie upraktycznienia i unowocześnienia kształcenia na kierunku kosmetologia. W UGK będą realizowane zajęcia praktyczne w ramach wybranych przedmiotów prowadzonych w Zakładzie Kosmetologii i Medycyny Estetycznej, kierowanym przez panią prof. Joannę Bartosińską. Dzięki niemu możliwe będzie zapoznanie studentów z zaopatrzeniem gabinetu kosmetycznego, jego funkcjonowaniem, zasadami pracy, zdobycie praktycznych umiejętności wykonywania zabiegów kosmetologicznych dotyczących: pielęgnacji i oczyszczania skóry, stosowania ultradźwięków peelingów mechanicznych i chemicznych, zabiegów przeciwstarzeniowych, poprawiających kondycję skóry, z możliwościami upiększania, korekty niedoskonałości, maskowania zmian skórnych, kształtowania sylwetki czy doboru kosmetyków. Ważnym aspektem będzie także zapoznanie studentów z podstawowymi zabiegami medycyny estetycznej ze zwróceniem szczególnej uwagi na współpracę z lekarzem medycyny estetycznej i dermatologiem. Ważną grupę docelową będą stanowić również seniorzy, a w przyszłości pacjenci z chorobami onkologicznymi. Dzięki nowoczesnym technikom informatycznym, przy współpracy z CSM, pragniemy w UGK wprowadzić i rozwijać metodę telekosmetologii.
6. Pozytywna opinia Polskiej Komisji Akredytacyjnej i uzyskane akredytacji na wszystkich kierunkach studiów prowadzonych na Wydziale: kosmetologia I i II stopnia (w 2020 r.), farmacja (2021 r.) i analityka medyczna (2021 r.). W opinii Zespołu Wizytującego, wszystkie kryteria zostały spełnione, a PKA nie sformułowała dodatkowych zaleceń, wydając zgodę na prowadzenie kształcenia na kierunkach na maksymalny okres 6 lat.
7. Trwają prace nad aktualizacją programów studiów i praca nad nowymi standardami na kierunku farmacja w ramach Konwentu Dziekanów Wydziałów Farmaceutycznych przy KRAUM oraz powołanego Zespołu Ministerialnego.
Dobiegają końca także prace nad utworzeniem dwóch nowych kierunków studiów II stopnia, w języku polskim (produkty farmaceutyczne i kosmetyczne – nauka i przemysł) i angielskim. Wszystkie te działania zmierzają do urealnienia programów studiów na kierunku farmacja i uatrakcyjnienia oferty programowej.
8. Nowość na naszym Wydziale – zajęcia z języka migowego
Od nowego roku akademickiego studentom naszego Wydziału Farmaceutycznego zostanie przedstawiona oferta zajęć z nowego przedmiotu – języka migowego.
Podstawą każdego dialogu jest skuteczna komunikacja, a o niej możemy mówić, jeśli wszyscy uczestnicy tworzą wspólną płaszczyznę językową. Język, jakim posługuje się człowiek, determinuje jego postrzeganie otoczenia. Zdecydowanie należy wziąć pod uwagę fakt, że gdy już pacjent niesłyszący lub niedosłyszący dotrze do nas i stanie z nami twarzą w twarz, czasem to dopiero początek, a nie koniec trudności. Uzupełnienie wiedzy i nabycie umiejętności posługiwania się językiem migowym niewątpliwie przyczyni się do posiadania przez naszych studentów przewagi konkurencyjnej na rynku pracy, zwiększając ich kompetencje oraz podnosząc jakość usług w aptece, a dla pacjenta z niepełnosprawnością będzie to duże udogodnienie komunikacyjne mające bezpośredni wpływ na poprawę zarówno farmakoterapii, jak i bezpieczeństwa przyjmowanych produktów leczniczych. Kontakt z farmaceutą posługującym się językiem migowym w aptece zmniejszy niepewność i lęk osób dotkniętych niepełnosprawnością, przyczyniając się do likwidacji barier komunikacyjnych relacji pacjent-aptekarz. Naszą propozycją chcemy się wpisać w kanon opieki farmaceutycznej, aby umożliwić jej realizację w jak najszerszym zakresie dla wszystkich potrzebujących. W dalszych planach pragniemy zorganizować dla grupy najbardziej zawansowanej warsztaty z osobami niesłyszącymi. Tym świadomym podejściem chcemy pokazać, że apteka jest miejscem bez barier. Nasz Wydział Farmaceutyczny będzie pierwszym w Polsce, który wprowadzi podstawy języka migowego do swojego programu, a być może niedługo okaże się to standardem kształcenia, natomiast będziemy przykładem dla innych uczelni.
Podobnie na pozostałych kierunkach prowadzonych na Wydziale Farmaceutycznym, poznanie przez studentów podstaw języka migowego przyczyni się z jednej strony do zwiększenia konkurencyjności na rynku pracy naszych studentów, a z drugiej będzie miało duże znaczenie w walce z wykluczeniem społecznym i podniesieniem jakości życia osób z niepełnosprawnością.
Prowadzenie tych zajęć będzie możliwe dzięki temu, iż Wydział posiada wyszkoloną kadrę, która podejmie się tego wyzwania.
9. Sprawowanie funkcji przewodniczącego zespołu URSA przez przedstawiciela Wydziału Farmaceutycznego – dr. Rafała Pietrasia, prof. UM, z Katedry i Zakładu Chemii Leków.
10. Oprócz wielu grantów naukowych, pracownicy naszego Wydziału są także kierownikami i wykonawcami grantów edukacyjnych, w tym międzynarodowego grantu w ramach Funduszy Wyszehradzkich, dotyczącego badań nad nowymi lekami i popularyzacji wiedzy na temat profilaktyki i nowoczesnych metod leczenia chorób cywilizacyjnych, którego nasza uczelnia jest liderem, a ja mam zaszczyt i przyjemność być kierownikiem.
Tekst: dziekan Wydziału Farmaceutycznego, prof. dr hab. n. farm. Grażyna Biała
Redakcja zajmuje się opracowaniem dostarczonych materiałów do artykułów i nie odpowiada za ich wartość merytoryczną. Za wartość merytoryczną odpowiadają ich twórcy.
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie