Informator uniwersytecki
numer 019
Luty 2023
★
7
Farmacja 2.0
Po 30 latach od czasów powstania samorządu aptekarskiego (Dz.U. 1991 nr 41 poz. 179) zawód farmaceuty doczekał się uregulowań prawnych. Ustawa o zawodzie farmaceuty (Dz.U. 2021 poz. 97) obowiązująca od dnia 16 kwietnia 2021 r. stanowi bardzo ważny dla aptekarstwa polskiego dokument, który wzmacnia rolę farmaceuty w polskim systemie ochrony zdrowia. Ustawa definiuje zawód farmaceuty jako samodzielny zawód medyczny, na co czekano od wielu lat, a także nadaje farmaceutom nowe uprawnienia, m.in. sprawowanie opieki farmaceutycznej, przeprowadzanie konsultacji farmaceutycznych, dokonywanie przeglądów lekowych i wykonywanie nieinwazyjnych badań diagnostycznych, np. pomiar tętna, oddechu czy masy ciała. Jednak nowe kompetencje to również wyzwanie do kontynuacji ukierunkowanego kształcenia podyplomowego.
W związku z powyższym Władze Uniwersytetu Medycznego w Lublinie podjęły decyzję o uruchomieniu studiów podyplomowych – opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych. Prace nad programem studiów podyplomowych rozpoczęły się pod koniec 2021 r.
W celu dostosowania programu kształcenia do potrzeb i oczekiwań słuchaczy, Wydziałowa Komisja ds. Studiów Podyplomowych z opieki farmaceutycznej przygotowała ankietę, która została skierowana do farmaceutów oraz studentów VI roku kierunku farmacja (studenci odbywający sześciomiesięczną praktykę zawodową). Współpraca z Lubelską Okręgową Izbą Aptekarską pozwoliła na dotarcie do szerokiego grona farmaceutów. Dzięki temu program studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych został opracowany w oparciu o wyniki ankiet wypełnionych przez ponad 200 farmaceutów, spełniając tym oczekiwania słuchaczy.
W celu dostosowania programu kształcenia do potrzeb i oczekiwań słuchaczy, Wydziałowa Komisja ds. Studiów Podyplomowych z opieki farmaceutycznej przygotowała ankietę, która została skierowana do farmaceutów oraz studentów VI roku kierunku farmacja (studenci odbywający sześciomiesięczną praktykę zawodową). Współpraca z Lubelską Okręgową Izbą Aptekarską pozwoliła na dotarcie do szerokiego grona farmaceutów. Dzięki temu program studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych został opracowany w oparciu o wyniki ankiet wypełnionych przez ponad 200 farmaceutów, spełniając tym oczekiwania słuchaczy.
- prof. dr hab. n. farm. Grażyna Biała – przewodnicząca, Katedra i Zakład Farmakologii z Farmakodynamiką, dziekan Wydziału Farmaceutycznego,
- dr hab. n. farm. Tomasz Baj, prof. UM – wiceprzewodniczący, Zakład Farmakognozji z Ogrodem Roślin Leczniczych,
- prof. dr hab. n. farm. Ewa Poleszak – Katedra i Zakład Farmacji Stosowanej i Społecznej,
- dr hab. n. farm. Mariola Herbet, prof. UM – Katedra i Zakład Toksykologii,
- dr hab. n. farm. Anna Serefko, prof. UM – Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej,
- dr hab. n. farm. Aleksandra Szopa, prof. UM – Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej,
- dr n. farm. Anna Kijewska – Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej,
- dr Jan Sobczyński – Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej.
W pracach Komisji uczestniczył również dr n. farm. Adam Majewski – pełnomocnik dziekana ds. studiów podyplomowych.
Celem uruchomionych w październiku 2022 r. studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych jest przygotowanie farmaceutów do prowadzenia opieki farmaceutycznej oraz realizowania innych świadczeń zdrowotnych rekomendowanych do wdrożenia w aptekach ogólnodostępnych. Program kształcenia rozłożony został na dwa semestry, a jego realizacja prowadzi do uzyskania kwalifikacji cząstkowych na poziomie siódmym Polskiej Ramy Kwalifikacji. Obejmuje on 750 godzin nauczania (w tym 185 godzin kontaktowych i 565 godzin samokształcenia), co przekłada się na 30 punktów ECTS. Treści programowe oraz formy ich realizacji zostały zaplanowane w taki sposób, aby doskonalić przede wszystkim umiejętności praktyczne słuchaczy, co ma ułatwić im wykorzystanie zdobytych kwalifikacji w realizacji zadań zawodowych farmaceutów. Co więcej, opracowany przez Wydziałową Komisję program kształcenia oraz zaplanowane formy jego realizacji umożliwiają słuchaczom dużą elastyczność czasową. Zajęcia odbywają się zarówno w formie zdalnej, jak i stacjonarnej (wykłady i większość seminariów realizowana jest online, natomiast pozostała część seminariów i ćwiczenia w formie kontaktowej). Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom farmaceutów, wykłady zostały wcześniej nagrane przez wykładowców i udostępnione do odsłuchania/obejrzenia w dogodnym czasie. Wiele głosów środowiska aptekarskiego wskazało na konieczność wprowadzenia zajęć praktycznych, w tym ćwiczeń z pacjentem symulowanym, stąd całość zajęć realizowana w formie kontaktowej odbywa się w Centrum Symulacji Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
W pierwszym semestrze studiów podyplomowych zaplanowano 10 modułów. Część z nich jest przygotowaniem do bardziej specjalistycznych przedmiotów (5) realizowanych w drugim semestrze (tab. 1). Zarówno na koniec pierwszego, jak i drugiego semestru studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych zaplanowany jest egzamin sprawdzający wiedzę i umiejętności zdobyte przez słuchaczy w trakcie kształcenia.
Zajęcia realizowane w ramach studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych prowadzone są przez doświadczoną interprofesjonalną kadrę dydaktyczną Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz zaproszonych wykładowców – specjalistów w swoich dziedzinach, z innych uczelni (m.in. Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego), a także praktyków aktywnie działających na rynku farmaceutycznym, w tym osoby posiadające doświadczenie nabyte podczas sprawowania opieki farmaceutycznej oraz realizacji przeglądów lekowych poza granicami kraju.
Po ukończeniu studiów podyplomowych, podczas uroczystego wręczenia dyplomów, słuchacze otrzymają świadectwo ukończenia studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych wydane przez Uniwersytet Medyczny w Lublinie.
W pierwszej edycji kształcenie rozpoczęło blisko 50 farmaceutów. Kształcenie na magisterskich studiach farmaceutycznych niewątpliwie przygotowuje absolwentów między innymi do pracy w aptece, jakkolwiek zajęcia na studiach podyplomowych, na co zwracają uwagę sami słuchacze, pozwalają na pełne ukierunkowanie wiedzy na komunikację z pacjentem. Dotychczas w aptece pacjent otrzymywał informację o przyjmowanych lekach, wskazaniach i przeciwwskazaniach do ich stosowania, potencjalnych interakcjach (itd.), jednak narzędzia i techniki komunikacyjne, którymi dzielą się ze słuchaczami profesjonaliści na studiach podyplomowych, pozwalają w sposób kompleksowy wykorzystać potencjał wiedzy i umiejętności aptekarzy. Studia podyplomowe rozszerzają bazę wiedzy zdobytą w trakcie studiów farmaceutycznych oraz systematyzują doświadczenie nabyte w pracy zawodowej za pierwszym stołem w aptece. Opieka farmaceutyczna wpisana jest w zawód farmaceuty, wykładowcy natomiast podczas zajęć na studiach podyplomowych, oprócz wiadomości teoretycznych, przekazują wskazówki praktyczne, np. podczas zajęć z pacjentami symulowanymi, w jaki sposób przeprowadzić pełen wywiad z pacjentem, wykorzystując posiadaną wiedzę.
Pierwsza edycja jest obecnie na półmetku i jak dotychczas spotkała się z pozytywnym przyjęciem przez uczestniczących aptekarzy. Wysoka ocena słuchaczy na temat zaproponowanych treści oraz formy prowadzonych zajęć zachęciła władze Uniwersytetu Medycznego do kontynuacji kształcenia farmaceutów w tym zakresie.
W bieżącym roku prowadzona będzie rekrutacja na drugą edycję, której rozpoczęcie planowane jest na przełomie marca i kwietnia. Więcej informacji na temat rekrutacji można znaleźć na stronie Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz stronie Lubelskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej.
Zajęcia realizowane w ramach studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych prowadzone są przez doświadczoną interprofesjonalną kadrę dydaktyczną Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz zaproszonych wykładowców – specjalistów w swoich dziedzinach, z innych uczelni (m.in. Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego), a także praktyków aktywnie działających na rynku farmaceutycznym, w tym osoby posiadające doświadczenie nabyte podczas sprawowania opieki farmaceutycznej oraz realizacji przeglądów lekowych poza granicami kraju.
Po ukończeniu studiów podyplomowych, podczas uroczystego wręczenia dyplomów, słuchacze otrzymają świadectwo ukończenia studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych wydane przez Uniwersytet Medyczny w Lublinie.
W pierwszej edycji kształcenie rozpoczęło blisko 50 farmaceutów. Kształcenie na magisterskich studiach farmaceutycznych niewątpliwie przygotowuje absolwentów między innymi do pracy w aptece, jakkolwiek zajęcia na studiach podyplomowych, na co zwracają uwagę sami słuchacze, pozwalają na pełne ukierunkowanie wiedzy na komunikację z pacjentem. Dotychczas w aptece pacjent otrzymywał informację o przyjmowanych lekach, wskazaniach i przeciwwskazaniach do ich stosowania, potencjalnych interakcjach (itd.), jednak narzędzia i techniki komunikacyjne, którymi dzielą się ze słuchaczami profesjonaliści na studiach podyplomowych, pozwalają w sposób kompleksowy wykorzystać potencjał wiedzy i umiejętności aptekarzy. Studia podyplomowe rozszerzają bazę wiedzy zdobytą w trakcie studiów farmaceutycznych oraz systematyzują doświadczenie nabyte w pracy zawodowej za pierwszym stołem w aptece. Opieka farmaceutyczna wpisana jest w zawód farmaceuty, wykładowcy natomiast podczas zajęć na studiach podyplomowych, oprócz wiadomości teoretycznych, przekazują wskazówki praktyczne, np. podczas zajęć z pacjentami symulowanymi, w jaki sposób przeprowadzić pełen wywiad z pacjentem, wykorzystując posiadaną wiedzę.
Pierwsza edycja jest obecnie na półmetku i jak dotychczas spotkała się z pozytywnym przyjęciem przez uczestniczących aptekarzy. Wysoka ocena słuchaczy na temat zaproponowanych treści oraz formy prowadzonych zajęć zachęciła władze Uniwersytetu Medycznego do kontynuacji kształcenia farmaceutów w tym zakresie.
W bieżącym roku prowadzona będzie rekrutacja na drugą edycję, której rozpoczęcie planowane jest na przełomie marca i kwietnia. Więcej informacji na temat rekrutacji można znaleźć na stronie Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz stronie Lubelskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej.
Autorzy:
dr hab. n. farm. Aleksandra Szopa, prof. UM,
Kierownik studiów podyplomowych opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych
dr hab. n. farm. Tomasz Baj, prof. UM,
Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie
Redakcja zajmuje się opracowaniem dostarczonych materiałów do artykułów i nie odpowiada za ich wartość merytoryczną. Za wartość merytoryczną odpowiadają ich twórcy.
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie