Informator uniwersytecki

Nasi dziekani, prof. dr hab. n. farm. Grażyna Biała, dziekan Wydziału Farmaceutycznego

Zapraszamy do przeczytania wywiadu z panią prof. dr hab. n. farm. Grażyną Białą, dziekan Wydziału Farmaceutycznego UM w Lublinie, pani dziekan jest także kierownikiem Katedry i Zakładu Farmakologii z Farmakodynamiką.

Jak zaczęła się Pani kariera w Uniwersytecie Medycznym w Lublinie?
Kończąc liceum ogólnokształcące, nie miałam do końca sprecyzowanych planów zawodowych, chociaż to właśnie biologia (i język francuski, którego wtedy już zaczęłam się uczyć) interesowała mnie najbardziej. Nie ukrywam, że przez chwilę pomyślałam także o medycynie. Obserwując jednak pracę „pań w aptece”, oceniłam, że moje predyspozycje i umiłowanie „aptekarskiej dokładności”, ciekawość dotycząca tego, jak działają leki i jak mogą pomóc chorym, fascynacja procesem sporządzania leków recepturowych, czyli mieszania, odmierzania, ucierania w moździerzu sprawiły, iż postanowiłam, że będzie to jednak farmacja. Poza tym, zawsze chciałam być nauczycielem, nawet wtedy, kiedy jako dziecko „uczyłam” lalki i pluszowe misie. Po ukończeniu studiów, z pierwszą lokatą na roku, otrzymałam kilka propozycji zatrudnienia na naszej Uczelni. Charyzma profesora Romualda Langwińskiego oraz fascynacja farmakologią sprawiły, że wybrałam Katedrę Farmakologii z Farmakodynamiką, nie mając pojęcia, jak większość z początkujących młodszych asystentów, jak potoczą się moje losy i że kiedyś będę miała zaszczyt kierowania tą Katedrą, bycia prodziekanem przez dwie kadencje, a nawet, dzięki zaufaniu, jakim obdarzył mnie JM Rektor prof. Wojciech Załuska, dziekanem Wydziału. Przeszłam w tej jednostce wszystkie etapy kariery zawodowej. Z perspektywy czasu oceniam, iż to był najlepszy wybór. Praca zawodowa i dydaktyczna z naszymi wspaniałymi studentami przynoszą mi wiele zadowolenia i satysfakcji. Praca także umożliwiła mi aplikowanie o granty, dzięki którym zrealizowałam jedno z największych marzeń, czyli wyjazd do Francji. Nie przypuszczałam, że ten kraj i Paryż staną się troszkę moim drugim domem, miejscem, w którym poczułam się swobodnie, po ponad 5 latach pobytu naukowego. Nabyłam wtedy ogromnego doświadczenia naukowego w dziedzinie neurobiologii. Poznałam douce France, znam biegle ten wspaniały język i nadal fascynuję się kulturą francuską. Przez około 10 lat byłam koordynatorką programu Erasmus Plus, przez co miałam możliwość prezentowania naszego Wydziału na wydziałach farmaceutycznych kilku uczelni europejskich, w tym na Sorbonie i la Sapienza w Rzymie. Cieszy mnie, że jako Wydział staliśmy się rozpoznawali na tych uczelniach, a dla niektórych (np. Uniwersytetu Complutense w Madrycie) jesteśmy do tej pory Wydziałem pierwszego wyboru dla studentów. 

Mogę z perspektywy lat z całą odpowiedzialnością stwierdzić, iż „kocham to, co robię, i robię to, co kocham”, a dzięki wyborowi młodości los postawił na mojej drodze wspaniałych ludzi.

Jak wygląda Pani typowy dzień pracy?
Mój dzień pracy, na szczęście, nigdy nie jest taki sam. Zawsze staram się zaczynać dzień pracy od rozmowy ze współpracownikami. W zależności od tego, czy jestem w dziekanacie czy w Katedrze, realizuję bieżące zadania. Po uruchomieniu komputera, od około 8:00, zapoznaję się z pocztą służbową i odpowiadam na e-maile. Ustalam także, niełatwy do ustalenia, harmonogram spotkań. Zawsze drzwi mojego gabinetu są otwarte dla wszystkich. Na Wydziale Farmaceutycznym, gdzie prowadzone jest kształcenie na czterech kierunkach studiów (farmacja, analityka medyczna, kosmetologia I° oraz kosmetologia II°), moja praca, a także współpraca z paniami prodziekan, pracownikami dziekanatu, nauczycielami, studentami, pracodawcami, samorządem czy innymi jednostkami Uczelni i bratnich Wydziałów oraz administracją dotyczy głównie edukacji i spraw osobowo-kadrowych oraz organizacyjnych. Pozostaję, stacjonarnie i zdalnie, do dyspozycji studentów i pracowników Wydziału i Katedry, organizując regularne zebrania dotyczące wymiany doświadczeń zawodowych, dydaktycznych i naukowych, spotkania Kolegium Dziekańskiego i z interesariuszami zewnętrznymi. Niejednokrotnie obowiązki te rozkładają się na cały dzień, gdyż prowadzę także badania naukowe, redaguję publikacje, recenzuję artykuły, prace doktorskie, przewody habilitacyjne i profesorskie, granty zewnętrzne krajowe i międzynarodowe, realizuję projekty naukowe i dydaktyczne krajowe i międzynarodowe, w tym jako kierownik, przygotowuję się do (moich ulubionych) wykładów, konferencji, szkoleń czy zebrań. Z ogromną przyjemnością jako dziekan biorę udział w różnych spotkaniach, konferencjach wydarzeniach, które odbywają się w naszym Uniwersytecie i poza nim oraz wykonuję swoją pracę jako nauczyciel akademicki. 


Przed jakimi wyzwaniami stoi obecnie Wydział Farmaceutyczny?
Każdy kolejny rok przynosi coraz to nowe wyzwania dydaktyczne i organizacyjne, którym staramy się sprostać. W 2020 roku musieliśmy, jak wszystkie Wydziały, opracować zasady funkcjonowania i powrotu studentów na zajęcia praktyczne w realiach panującej pandemii. Kolejny rok to konflikt zbrojny za naszą wschodnią granicą i proces przyjęcia studentów z ukraińskich uczelni. W tym roku czeka nas wprowadzenie nowych standardów kształcenia na kierunku farmacja oraz dostosowanie programu studiów do nowych efektów uczenia. W tym celu będziemy prowadzić także szerokie konsultacje z interesariuszami, pracodawcami i samorządem, dalej rozwijać i tak już doskonałą i efektywną współpracę z Lubelską Izbą Aptekarską.

W 2021 r. weszła w życie ustawa o zawodzie farmaceuty – jeden z najważniejszych aktów prawnych regulujących zasady wykonywania zawodu farmaceuty i kształtujących polski rynek farmaceutyczny. Wprowadzenie do systemu prawnego długo wyczekiwanej przez środowisko regulacji umożliwiło efektywniejsze wykorzystanie potencjału zawodowego farmaceutów i aptek, stworzyło możliwości prawne dla prowadzenia dodatkowych usług farmaceutycznych na rzecz pacjentów, w tym przeglądów lekowych, a także zapewniło niezależność i samodzielność zawodową farmaceutów. Regulacja jest szczególnie istotna także w obliczu wyzwań, przed jakimi stoi system kształcenia przyszłych farmaceutów. Zgodnie z zapisami ustawy, farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem prowadzącym, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, w ramach świadczenia wielu usług z zakresu opieki farmaceutycznej, którą zamierzamy intensywnie rozwijać, czuwa nad prawidłowym przebiegiem jego indywidualnej farmakoterapii. Wzmocni się także rola farmaceutów szpitalnych i klinicznych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą, poprzez jasne określenie w ustawie zakresu ich uprawnień zawodowych. Farmaceuci, obecni i przyszli nasi absolwenci, są gotowi do dalszych, dynamicznych i mądrze wprowadzanych zmian systemowych, które ugruntują ich pozycję w systemie i przełożą się na efektywność i bezpieczeństwo farmakoterapii pacjentów. W 2022 r. weszła również w życie ustawa o medycynie laboratoryjnej, która określa zasady i warunki wykonywania czynności medycyny laboratoryjnej, zawodu diagnosty laboratoryjnego, a także nadzoru i kontroli medycznych laboratoriów diagnostycznych, która też stawia nam kolejne wyzwania wynikające z konieczności dostosowania programów kształcenia na tym kierunku. Nie zapominamy też o naszym najmłodszym kierunku, kosmetologii, dbając o nabywanie przez studentów umiejętności praktycznych w nowo otwartym Gabinecie Kosmetologicznym. 

Wyzwaniem dla Wydziału i całej naszej Uczelni jest niewątpliwie rosnąca konkurencja i otwieranie się nowych kierunków medycznych, także w naszym makroregionie, a wiec konieczność uatrakcyjnienia oferty studiów, form kształcenia, aktywna ich promocja w szkołach i zainteresowanie potencjalnych studentów studiowaniem na naszym Wydziale.
                                                                                               
Jak podsumuje Pani dotychczasową pracę Wydziału?
To Wydział z dużym potencjałem do rozwoju w obszarze dydaktycznym, naukowym i międzynarodowym. To wspaniałe osiągnięcia pracowników i aktywność studentów wspieranych przez nauczycieli, gdyż Wydział to my wszyscy, razem, to ludzie są najważniejsi.
Uzyskaliśmy akredytacje na wszystkich trzech kierunkach i bardzo dobrą ocenę Polskiej Komisji Akredytacyjnej, uczciliśmy uroczyście jubileusz 75-lecia działalności naukowej i edukacyjnej naszego Wydziału oraz 25-lecia akademickiego nauczania analityki medycznej. Tym jubileuszom poświęcona została sesja na XXIV Naukowym Zjeździe Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego we wrześniu 2021 roku w Lublinie. Uruchomiliśmy dwusemestralne studia podyplomowe opieka farmaceutyczna w chorobach cywilizacyjnych, których celem jest przygotowanie farmaceutów do prowadzenia opieki farmaceutycznej oraz innych świadczeń zdrowotnych (m.in. przeglądów lekowych) rekomendowanych do wdrożenia w aptekach ogólnodostępnych. Studia, nowatorskie w skali kraju, cieszą się dużym powodzeniem i zainteresowaniem, a pierwsze zajęcia, w tym pierwszy zjazd stacjonarny, zostały bardzo wysoko ocenione przez uczestników. Jako odpowiedź na potrzeby rynkowe, obecnie przygotowujemy drugą edycję, która ruszy niebawem. Od roku akademickiego 2021/2022 seminaria i ćwiczenia z kilku przedmiotów realizowane są w Centrum Symulacji Medycznej z wykorzystaniem metod symulacyjnych. Jedną z nowości jest możliwość realizacji ćwiczeń w aptece symulacyjnej, która pozwala odwzorować pracę farmaceuty w aptece ogólnodostępnej. Jest ona wyposażona w drobny sprzęt diagnostyczny i medyczny, co pozwala studentom udzielać porad i edukować pacjentów w środowisku symulacyjnym. Studenci uczą się również obsługi najczęściej wykorzystywanego w aptekach systemu wspomagania zarządzania apteką Kamsoft KS-AOW. W roku akademickim 2021/2022 w kształceniu studentów kierunków kosmetologia oraz farmacja po raz pierwszy wykorzystano zajęcia z pacjentem symulowanym. Zajęcia te umożliwiają studentom przełożenie swojej wiedzy na praktykę, jak też wykorzystanie informacji z różnych dziedzin do rozwiązywania problemów pacjentów.

Dzięki otwarciu gabinetu kosmetologicznego możliwe będzie zapoznanie studentów kosmetologii z jego funkcjonowaniem, zasadami pracy, zdobycie praktycznych umiejętności wykonywania zabiegów oraz z podstawowymi zabiegami medycyny estetycznej, ze zwróceniem szczególnej uwagi na współpracę z lekarzem medycyny estetycznej i dermatologiem. Ważną grupę docelową będą stanowić również seniorzy, a w przyszłości pacjenci z chorobami onkologicznymi. Dzięki nowoczesnym technikom informatycznym, we współpracy z CSM, pragniemy wprowadzić i rozwijać metodę telekosmetologii.

Jakie są plany na rozwój Wydziału?
Głównym celem rozwoju Wydziału Farmaceutycznego pozostaje dążenie do doskonałości w kształceniu studentów na prowadzonych kierunkach, kontynuacja i rozwijanie badań naukowych o wysokim stopniu innowacyjności, poszerzenie współpracy krajowej i międzynarodowej z ośrodkami o wysokiej renomie. Trwają prace powołanej Komisji Wydziałowej nad wprowadzeniem egzaminu OSCE. Pierwszy taki egzamin na kierunku farmacja odbędzie się w semestrze zimowym roku akademickiego 2026/2027. Od nowego roku akademickiego studentom naszego Wydziału zostanie przedstawiona oferta zajęć z nowego przedmiotu – języka migowego. Zaczynamy również rekrutację na nowo utworzony kierunek studiów II stopnia produkty farmaceutyczne i kosmetyczne – nauka i przemysł oraz prace nad utworzeniem kolejnego kierunku, w języku angielskim, a także kolejnych studiów podyplomowych i kursów specjalistycznych, w celu wzbogacenia oferty edukacyjnej Wydziału. Będziemy rozwijać także system tutoringu dla nauczycieli i studentów, we współpracy z zespołem URSA, kierowanym przez przedstawiciela naszego Wydziału. 

Jak Pani Dziekan uważa, w jaki sposób pracownicy Wydziału Farmaceutycznego mogą zaangażować się w działania zwiększające świadomość naszych obywateli w zakresie zdrowia, jednocześnie wpisując się w politykę społecznej odpowiedzialności uniwersyteckiej?
Pracownicy Wydziału Farmaceutycznego oraz studenci już obecnie prezentują aktywną postawę, prowadząc edukację w zakresie bezpieczeństwa farmakoterapii i promocji zdrowia. Zalecenia te dotyczą zdrowego odżywiania, szkodliwego wpływu narkotyków i leczenia chorób cywilizacyjnych. To działalność jednostek i organizacji studenckich – Studenckich Kół Naukowych, Polskiego Towarzystwa Studentów Farmacji o. Lublin (pobicie rekordu Guinnessa w mierzeniu ciśnienia w 2012 r.!), Studenckiego Towarzystwa Diagnostów Laboratoryjnych, które intensywnie współpracują z mieszkańcami Lublina podczas wielu wydarzeń organizowanych w przedszkolach, szkołach (np. Laboratorium Pluszowego Misia), szpitalach, domach opieki społecznej czy galeriach handlowych To także samokształcenie, zdobywanie wiedzy i umiejętności praktycznych podczas warsztatów, webinarów i szkoleń. Nauczyciele akademiccy prowadzą także otwarte wykłady dla społeczeństwa, także w ramach grantów edukacyjnych (m.in. z Funduszy Wyszehradzkich).

Pani Dziekan, na pewno naszych czytelników interesuje, jak spędza Pani wolny czas?
Staram się, mimo licznych obowiązków, wygospodarować czas dla siebie. Pasjami słucham muzyki, zwłaszcza klasycznej, lubię podróże i zwiedzanie nowych zakątków świata, dużo czytam, zwłaszcza polskie kryminały i thrillery psychologiczno-sądowe, oglądam filmy, lubię dalekie spacery, zgłębiam wiedzę i czerpię przyjemność z poznawania kultury, języka, historii i piosenki francuskiej.

Przygotowała: Justyna Jóźkiewicz