Informator uniwersytecki

UMLub w stronę dostępności

Jak skutecznie otaczać wsparciem studenta w kryzysie psychicznym 
 
W społeczności  akademickiej coraz częściej możemy zauważyć problemy studentów cierpiących na różne zaburzenia i kryzysy psychiczne. Dostrzeganie problemu przez nauczycieli akademickich jest istotnie ważne, pozwala bowiem na wsparcie i pomoc takiemu studentowi. 

Nauczyciel akademicki, który ma podejrzenia, że dany student doświadcza kryzysu psychicznego, często przeżywa różnego rodzaju dylematy. Przykładowo zastanawia się, czy przez zwykłe pytanie o problemy studenta nie zaszkodzi, zamiast pomóc, albo czy nie urazi takiej osoby samym pytaniem o jej problemy lub nie sprawi, że będzie miała im za złe, że się wtrąca. Takie dylematy sprawiają, że wykładowca często nie podejmuje próby pomocy. 

Osoby w kryzysie psychicznym mają zazwyczaj kłopot z komunikowaniem o swoich problemach, przez co czują się bezradne i odizolowane. Potrzebują inicjatywy innego człowieka, by móc się otworzyć.

Co zatem robić? 

Przede wszystkim wyrzucić z głowy obawy.

Pamiętajmy, że jeśli zwrócimy się do osoby w kryzysie psychicznym, wyrażając przy tym życzliwą troskę i zainteresowanie jej problemami, możemy osiągnąć bardzo pozytywny skutek, wystarczy proste, życzliwe i otwarte pytanie zadane studentowi, którego problemy dostrzegamy. Chcąc zaoferować pomoc, zadajmy pytanie bez stawiania diagnozy, bez oceniania, ale z opisem tego, co zauważyliśmy. Często samo takie pytanie jest wystarczające, aby nawiązać relację, rozmowę z człowiekiem w kryzysie psychicznym i móc mu dalej udzielić wsparcia. W czasie rozmowy nie starajmy się jednak sami udzielać rad, unikajmy pocieszania, ale również nie umniejszajmy problemów studenta. Najlepiej będzie, jeżeli tylko nawiążemy rozmowę i wysłuchamy, ewentualnie możemy wskazać możliwość uzyskania profesjonalnego wsparcia i pomocy.

Podejmując rozmowę ze studentem w kryzysie psychicznym, pamiętajmy o zachowaniu spokoju, okażmy, że nie jesteśmy obojętni na problemy, zachowajmy jednocześnie dystans emocjonalny.

Niedopuszczalne są zachowania, takie jak podnoszenie głosu, wykonywanie nagłych ruchów, dotykanie studenta, wdawanie się w dyskusję czy naciskanie na udzielenie przez studenta wyjaśnień, zawstydzanie czy ośmieszanie zachowań takiej osoby. 

Bardzo ważne jest by zachować poufność uzyskanych od studenta informacji. Należy pamiętać, że student to dorosły, autonomiczny człowiek jedynie w sytuacjach, kiedy zaczyna stanowić zagrożenie dla siebie lub innych osób w przestrzeni akademickiej, jesteśmy zobowiązani wezwać pomoc czy karetkę. 

Student w kryzysie psychicznym sam decyduje, czy chce skorzystać ze wsparcia ze strony uczelni, czy też nie. Odpowiedzialność za radzenie sobie z problemami czy leczenie jest po stronie studenta i w żaden sposób nie należy go z niej zwalniać.

W przestrzeni akademickiej stykamy się nie tylko z osobami, które mają pierwsze objawy zaburzeń psychicznych, ale też z tymi, które po hospitalizacji czy leczeniu wracają na studia. Student w fazie remisji choroby może przy odpowiednim wsparciu z powodzeniem kontynuować studia. I tu ważna rola wykładowcy, który przy wsparciu uczelni, musi się zastanowić, jak ułatwić takiemu studentowi dalsze kształcenie, jak zindywidualizować podejście, by umożliwić takiej osobie zaliczenie wszystkich zajęć i egzaminów i ukończenie studiów. Musimy mieć świadomość, że zarówno student w remisji choroby, jak i student u którego pojawiają się pierwsze symptomy objawy kryzysu może borykać się z problemami praktycznymi, tj. kłopotami z organizacją, wolniejszym tempem pracy, sennością, może też odczuwać trudności poznawcze, np. słabsza pamięć, problemy z koncentracją i podzielnością uwagi, wolne tempo myślenia czy emocjonalne, np. stres, lęki, brak motywacji, poczucie niższości czy bezradności. W takich sytuacjach należy zachować uważność i dostosować wymagania do sytuacji danej osoby.

Po rozmowie ze studentem pamiętajmy o istniejącym Biurze ds. Osób Niepełnosprawnych, które będzie również udzielało wsparcia studentom w kryzysie psychicznym na różnych płaszczyznach.

Tekst: mgr inż. Dorota Dudka, koordynator ds. dostępności