Informator uniwersytecki

#6_Gaslighting tylko w relacjach?

APPiE_UpTo_2500

Szanowni Państwo, drodzy Studenci,
w BLASKU gości stała rubryka: APPiE_UpTo_2500, której celem jest poszerzanie naszej wiedzy o różnych aspektach funkcjonowania psychicznego. Dzisiejsze 2500 znaków dotyczy zjawiska gaslightingu. Jeśli uznacie Państwo, że jakaś kwestia jest warta poruszenia w naszej rubryce na łamach BLASKU – napiszcie: appie@umlub.pl

Dr hab. n. med. Marzena Samardakiewicz, prof. UML
Koordynator APPiE

#6_Gaslighting tylko w relacjach?
by mgr Magdalena Fryze

Witam Cię ponownie, mój drogi czytelniku! Mam nadzieję, że Święta Wielkanocne były dla Ciebie okresem wytchnienia! Dzisiaj w ramach naszych comiesięcznych "spotkań” chciałabym poruszyć niezwykle istotny temat – mianowicie gaslighting.

Być może spotkałeś się już z tym pojęciem w mediach społecznościowych lub w rozmowach z bliskimi, ale chciałabym przybliżyć jego istotę. Gaslighting to forma przemocy psychicznej, która polega na manipulowaniu osobą w taki sposób, że z czasem zaczyna ona wątpić w swoje zdolności oceny sytuacji i percepcji rzeczywistości. To proces, który prowadzi do dezorientacji i zagubienia, a ofiara zaczyna kwestionować własne uczucia, emocje i kompetencje. Manipulator, stosując gaslighting, może wykorzystywać pozorną troskę, aby podważać zdolności ofiary, a także wzbudzać poczucie winy i wykorzystywać "czułe punkty" do dalszej manipulacji. Co więcej, gaslighter często stara się izolować swoją ofiarę od innych, co utrudnia jej zauważenie, że jest poddawana przemocy psychicznej.

Gaslighting to zjawisko, które wykracza poza granice osobistych interakcji i może również zakraść się do  życia zawodowego. W kontekście pracy manifestuje się poprzez destabilizowanie pewności siebie oraz wiary w swoje doświadczenia i umiejętności. Przykładowo, przełożony może utrzymywać, że zlecił pewne zadanie, choć tak naprawdę tego nie uczynił. Może również zdarzyć się, że dana osoba zacznie wątpić w swoje decyzje, gdy ktoś stale podważa jej opinie. W środowisku zawodowym gaslighting może przybierać różne formy, takie jak podawanie fałszywych informacji, zignorowanie faktycznych wydarzeń lub bagatelizowanie wkładu danej osoby w projekty. Motywacją często jest chęć uzyskania kontroli nad sytuacją lub próba ukrycia własnych błędów. Gdy ofiara wyraża swoje myśli lub pomysły, mogą one być odrzucane, co sprawia wrażenie, że jej zdanie nie jest istotne. Tego rodzaju środowisko pracy może prowadzić do poczucia ignorancji oraz oskarżeń o brak sukcesów lub innowacyjnych pomysłów. Skutkiem tego może być ciągłe zastanawianie się nad własnymi błędami i sposobami ich naprawy, pomimo że dana osoba wykonuje swoje obowiązki prawidłowo. Takie sytuacje są niezwykle frustrujące i mogą prowadzić do obniżenia poczucia własnej wartości.

Gaslighting to subtelna technika manipulacyjna, której skutki mogą być głębokie i trudne do zauważenia. Jest to proces, w którym ktoś stopniowo sprawia, że ofiara zaczyna kwestionować swoje własne przekonania, uczucia i doświadczenia, aż do momentu, gdy zaczyna ufać tylko perspektywie tej osoby. To rodzaj przemocy psychicznej, która może poważnie wpłynąć na samopoczucie oraz obniżyć motywację i efektywność w pracy.

Gaslighting nie pozostawia fizycznych śladów, ale jego skutki mogą być trwałe i głęboko osadzone w psychice. Jeśli zaczynasz odczuwać, że coś jest nie tak, że ktoś manipuluje tobą i sprawia, że czujesz się bezwartościowy, ważne jest, abyś podjął działanie i porozmawiał o tym ze specjalistą. Psycholog pomoże ci zrozumieć, co się dzieje i znaleźć sposoby radzenia sobie z tą sytuacją.

Choć może to być trudne, pamiętaj, że nie jesteś sam.