Informator uniwersytecki
numer 031
październik 2024
★
9
Klinika Prawa Medycznego – nowa jednostka w strukturze
Na naszym Uniwersytecie funkcjonuje Klinika Prawa Medycznego. Jest to nowa jednostka, nic więc dziwnego, że budzi zainteresowanie wśród akademickiej społeczności. Dlatego też dzięki uprzejmości kierownika Kliniki, prof. dra hab. Rafała Patryna, oraz jego współpracowników: dr Agnieszki Kowalskiej-Olczyk oraz dr hab. Jolanty Pacian, prof. UML, przybliżymy specyfikę funkcjonowania Kliniki Prawa Medycznego w krótkiej rozmowie.
Na początek proszę nam przybliżyć specyfikę pracy Kliniki. Czym dokładnie zajmuje się Klinika Prawa Medycznego?
Obecnie wiele obszarów działalności i funkcjonowania życia społecznego odpowiednio regulują akty prawne, które znajdują się w ustawach i rozporządzeniach. Tak jest z działalnością edukacyjną, leczniczą czy typowo komercyjną. Prawo dynamicznie się zmienia i niejednokrotnie jest wieloznaczne w interpretacji. Dlatego główną intencją powołania w strukturze Pracowni Prawa Medycznego i Farmaceutycznego Wydziału Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego Kliniki Prawa jest zadanie świadczenia pracownikom naszej Alma Mater pomocy w interpretacji i wykładni przepisów prawa medycznego. Motywacją do uruchomienia Kliniki były liczne zapytania natury prawnej napływające do nas od pracowników klinik i zakładów UM, którzy w swojej codziennej praktyce medycznej nierzadko mierzą się z dylematami interpretacyjnymi natury prawnej. Klinika Prawa poza działalnością dydaktyczną i edukacyjną jest otwarta na zgłoszenia, problemy czy zapytania natury prawnej.
Czego w ramach działalności Kliniki Prawa mogą oczekiwać pacjenci i pracownicy medyczni?
W ramach działalności Kliniki Prawa oferujemy wsparcie w rozwiązywaniu problemów prawnych z zakresu prawa medycznego. Klinika Prawa realizuje także szkolenia, prelekcje i wykłady dotyczące interpretacji zagadnień wymagających szerszego omówienia i analizy.
Na początek proszę nam przybliżyć specyfikę pracy Kliniki. Czym dokładnie zajmuje się Klinika Prawa Medycznego?
Obecnie wiele obszarów działalności i funkcjonowania życia społecznego odpowiednio regulują akty prawne, które znajdują się w ustawach i rozporządzeniach. Tak jest z działalnością edukacyjną, leczniczą czy typowo komercyjną. Prawo dynamicznie się zmienia i niejednokrotnie jest wieloznaczne w interpretacji. Dlatego główną intencją powołania w strukturze Pracowni Prawa Medycznego i Farmaceutycznego Wydziału Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego Kliniki Prawa jest zadanie świadczenia pracownikom naszej Alma Mater pomocy w interpretacji i wykładni przepisów prawa medycznego. Motywacją do uruchomienia Kliniki były liczne zapytania natury prawnej napływające do nas od pracowników klinik i zakładów UM, którzy w swojej codziennej praktyce medycznej nierzadko mierzą się z dylematami interpretacyjnymi natury prawnej. Klinika Prawa poza działalnością dydaktyczną i edukacyjną jest otwarta na zgłoszenia, problemy czy zapytania natury prawnej.
Czego w ramach działalności Kliniki Prawa mogą oczekiwać pacjenci i pracownicy medyczni?
W ramach działalności Kliniki Prawa oferujemy wsparcie w rozwiązywaniu problemów prawnych z zakresu prawa medycznego. Klinika Prawa realizuje także szkolenia, prelekcje i wykłady dotyczące interpretacji zagadnień wymagających szerszego omówienia i analizy.
Panie Profesorze, ważne jest chyba, aby postawić kluczowe pytanie: kto może skorzystać z pomocy Kliniki? Czy są jakieś ograniczenia co do grup odbiorców?
Nasze wsparcie kierujemy przede wszystkim do praktyków klinicznych, pracowników naukowych, pracowników medycznych naszej uczelni, którzy w codziennej pracy napotykają wątpliwości i trudności interpretacyjne z zakresu prawa medycznego.
Proszę nam rozjaśnić kwestie dotyczące spraw typowo prawniczych. Czy Klinika specjalizuje się również w takich kwestiach?
Klinika Prawa świadczy wsparcie w obszarze interpretacji przepisów prawa medycznego. Warto podkreślić, że nasza pomoc ogranicza się do wykładni i interpretacji przepisów prawa, nie zajmujemy się natomiast reprezentacją stron przed sądami (pełnomocnictwo procesowe). Tym zajmują się kancelarie prawne, głównie adwokackie. Nasza pomoc jest realizowana bezpłatnie. Intencją naszej działalności jest prewencja, czyli zapobieganie błędnym czy niestarannym działaniom pracowników medycznych, które mogłyby narazić ich na negatywne konsekwencje prawne. Misją Kliniki jest szeroko pojęta edukacja poprzez wyjaśnianie/interpretowanie meandrów prawa medycznego, których samodzielna wykładnia może nieraz stanowić trudność. Następnym celem naszej działalności jest zwiększenie świadomości prawnej w obszarze prawa medycznego wśród pracowników medycznych, a także studentów kierunków medycznych.
Nasze wsparcie kierujemy przede wszystkim do praktyków klinicznych, pracowników naukowych, pracowników medycznych naszej uczelni, którzy w codziennej pracy napotykają wątpliwości i trudności interpretacyjne z zakresu prawa medycznego.
Proszę nam rozjaśnić kwestie dotyczące spraw typowo prawniczych. Czy Klinika specjalizuje się również w takich kwestiach?
Klinika Prawa świadczy wsparcie w obszarze interpretacji przepisów prawa medycznego. Warto podkreślić, że nasza pomoc ogranicza się do wykładni i interpretacji przepisów prawa, nie zajmujemy się natomiast reprezentacją stron przed sądami (pełnomocnictwo procesowe). Tym zajmują się kancelarie prawne, głównie adwokackie. Nasza pomoc jest realizowana bezpłatnie. Intencją naszej działalności jest prewencja, czyli zapobieganie błędnym czy niestarannym działaniom pracowników medycznych, które mogłyby narazić ich na negatywne konsekwencje prawne. Misją Kliniki jest szeroko pojęta edukacja poprzez wyjaśnianie/interpretowanie meandrów prawa medycznego, których samodzielna wykładnia może nieraz stanowić trudność. Następnym celem naszej działalności jest zwiększenie świadomości prawnej w obszarze prawa medycznego wśród pracowników medycznych, a także studentów kierunków medycznych.
Częstym problemem jest chociażby konfrontacja procedur medycznych, w tym obowiązkowych, z zasadą autonomii decyzyjnej pacjenta. Problem dotyczy sytuacji, gdy brak zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego wyrażony przez pacjenta, konfrontuje się z lekarskim obowiązkiem świadczenia pomocy medycznej. Lekarze spotykają się zarówno z odmową wyrażenia takiej zgody przez pacjentów, jak również z koniecznością uzyskiwania tzw. zgody zastępczej w przypadku chorych nieprzytomnych czy niezdolnych do wyrażenia takiej zgody. To wymaga znajomości procedur i podmiotów, które zajmują się takimi sprawami. Trudności dotyczą również interpretacji i respektowania praw pacjenta. Coraz częściej pojawia się zagadnienie praw pracowników medycznych, temat marginalizowany zarówno w dyskursie społecznym, jak i w programach nauczania. Chcielibyśmy również pochylić się nad tym zagadnieniem.
Czy klinika zajmuje się także edukacją i prewencją problemów prawnych w medycynie?
Tak, misją Kliniki Prawa jest przede wszystkim edukacja i prewencja w zakresie prawa medycznego, realizowana poprzez szkolenia, kursy, wykłady, prelekcje w trybie stacjonarnym bądź on-line.
Czy zdarza się Państwu, jako nowo powstałej jednostce, współpracować z innymi instytucjami prawnymi i medycznymi?
Współpracujemy z klinikami i zakładami uczelni krajowych, które w szczególności zajmują się prawem medycznym i jego interpretacją.
Czy Klinika bierze udział w badaniach nad problemami prawnymi w medycynie, np. w zakresie reformy systemu zdrowotnego?
Jak najbardziej, zajmujemy się analizą, interpretacją i przedstawianiem różnych zagadnień prawnych w publicystce naukowej, krajowej, jak i zagranicznej. Chętnie włączamy się w działania edukacyjne i dyskurs społeczny mający na celu poprawę systemu opieki nad pacjentem (w ostatnim czasie uczestniczyliśmy i współorganizowaliśmy konferencję na temat stanu zdrowia i kondycji systemu po pandemii COVID-19). Nasze działania mają na celu uwrażliwienie praktyków/klinicystów na problematykę prawa medycznego, podnoszenie świadomości prawnej, a w konsekwencji zapobieganie naruszeniom prawa. Chcielibyśmy, aby nasze działania przekładały się na poprawę profesjonalizmu w opiece nad pacjentem, a w konsekwencji poprawę bezpieczeństwa pacjenta w systemie, ale i również zwiększenie świadomości prawnej pacjentów w zakresie przestrzegania praw personelu medycznego. Obecnie pracujemy nad projektami badawczymi, dotyczącymi praw pracowników medycznych, odpowiedzialnością zawodową lekarza i procedurami leczenia off label.
Jak wygląda proces współpracy z osobą chcącą skorzystać z porady Kliniki?
Wszelkie problemy interpretacyjne, zapytania o poradę czy propozycje przeprowadzenia prelekcji, wykładów czy szkoleń można kierować pod adres: prawo.medyczne@umlub.pl
Jakie wg Państwa opinii są dobre strony korzystania z usług Kliniki Prawa Medycznego w porównaniu do tradycyjnych kancelarii prawniczych?
Nasza działalność jest ścisłe ukierunkowana na problemy prawa medycznego, postrzegane z perspektywy osób wykonujących zawody medyczne. Ideą działalności Kliniki Prawa jest wzrost wiedzy i świadomości prawnej pracowników medycznych. Misję realizujemy poprzez edukację oraz rozwiązywanie bieżących dylematów prawnych.
Kancelarie prawne natomiast służą pomocą w każdej sprawie, głównie wówczas, kiedy problem już się pojawił i jest potrzeba reprezentacji strony przed sądem, np. kiedy doszło do błędu w sztuce lekarskiej albo kiedy prawa personelu medycznego czy prawa pacjenta zostały już naruszone.
Jak najbardziej, zajmujemy się analizą, interpretacją i przedstawianiem różnych zagadnień prawnych w publicystce naukowej, krajowej, jak i zagranicznej. Chętnie włączamy się w działania edukacyjne i dyskurs społeczny mający na celu poprawę systemu opieki nad pacjentem (w ostatnim czasie uczestniczyliśmy i współorganizowaliśmy konferencję na temat stanu zdrowia i kondycji systemu po pandemii COVID-19). Nasze działania mają na celu uwrażliwienie praktyków/klinicystów na problematykę prawa medycznego, podnoszenie świadomości prawnej, a w konsekwencji zapobieganie naruszeniom prawa. Chcielibyśmy, aby nasze działania przekładały się na poprawę profesjonalizmu w opiece nad pacjentem, a w konsekwencji poprawę bezpieczeństwa pacjenta w systemie, ale i również zwiększenie świadomości prawnej pacjentów w zakresie przestrzegania praw personelu medycznego. Obecnie pracujemy nad projektami badawczymi, dotyczącymi praw pracowników medycznych, odpowiedzialnością zawodową lekarza i procedurami leczenia off label.
Jak wygląda proces współpracy z osobą chcącą skorzystać z porady Kliniki?
Wszelkie problemy interpretacyjne, zapytania o poradę czy propozycje przeprowadzenia prelekcji, wykładów czy szkoleń można kierować pod adres: prawo.medyczne@umlub.pl
Jakie wg Państwa opinii są dobre strony korzystania z usług Kliniki Prawa Medycznego w porównaniu do tradycyjnych kancelarii prawniczych?
Nasza działalność jest ścisłe ukierunkowana na problemy prawa medycznego, postrzegane z perspektywy osób wykonujących zawody medyczne. Ideą działalności Kliniki Prawa jest wzrost wiedzy i świadomości prawnej pracowników medycznych. Misję realizujemy poprzez edukację oraz rozwiązywanie bieżących dylematów prawnych.
Kancelarie prawne natomiast służą pomocą w każdej sprawie, głównie wówczas, kiedy problem już się pojawił i jest potrzeba reprezentacji strony przed sądem, np. kiedy doszło do błędu w sztuce lekarskiej albo kiedy prawa personelu medycznego czy prawa pacjenta zostały już naruszone.
Czy Klinika oferuje pomoc w sporządzaniu dokumentacji prawnej dla placówek medycznych?
W takim zakresie pomoc świadczy najczęściej radca prawny podmiotu medycznego.
Najnowsze wyzwania prawne w medycynie – jak z tym tematem mierzy się Państwa jednostka?
Największymi wyzwaniami in futuro z punktu widzenia prawa medycznego w najbliższym czasie będzie, jak przypuszczamy, rola i miejsce sztucznej inteligencji w procesach decyzyjnych lekarzy oraz kwestie ewentualnej odpowiedzialności prawnej za decyzje podejmowane z wykorzystaniem tego narzędzia. Rozwiązania wymaga kwestia odpowiedzialności lekarza w sytuacjach trudnych w interpretacji, związanych z brakiem udzielenia pomocy. Kolejne zagadnienie to problematyka wypracowania racjonalnego prawa w obszarze medycznych badań naukowych. Zawsze trudne w interpretacji są zagadnienia natury bioetyczno-prawnej, tym bardziej w dynamicznie zmieniającym się świecie i światopoglądach ludzi. Inne zaś wyzwania w obszarze prawa medycznego to niewątpliwie ochrona danych medycznych i odpowiedzialność za ich naruszenie, a także wyzwania opieki senioralnej w Polsce, ale i również transnarodowej opieki senioralnej.
Rozmawiała: Anna Marciniak-Tarkowska
W takim zakresie pomoc świadczy najczęściej radca prawny podmiotu medycznego.
Najnowsze wyzwania prawne w medycynie – jak z tym tematem mierzy się Państwa jednostka?
Największymi wyzwaniami in futuro z punktu widzenia prawa medycznego w najbliższym czasie będzie, jak przypuszczamy, rola i miejsce sztucznej inteligencji w procesach decyzyjnych lekarzy oraz kwestie ewentualnej odpowiedzialności prawnej za decyzje podejmowane z wykorzystaniem tego narzędzia. Rozwiązania wymaga kwestia odpowiedzialności lekarza w sytuacjach trudnych w interpretacji, związanych z brakiem udzielenia pomocy. Kolejne zagadnienie to problematyka wypracowania racjonalnego prawa w obszarze medycznych badań naukowych. Zawsze trudne w interpretacji są zagadnienia natury bioetyczno-prawnej, tym bardziej w dynamicznie zmieniającym się świecie i światopoglądach ludzi. Inne zaś wyzwania w obszarze prawa medycznego to niewątpliwie ochrona danych medycznych i odpowiedzialność za ich naruszenie, a także wyzwania opieki senioralnej w Polsce, ale i również transnarodowej opieki senioralnej.
Rozmawiała: Anna Marciniak-Tarkowska
Redakcja zajmuje się opracowaniem dostarczonych materiałów do artykułów i nie odpowiada za ich wartość merytoryczną. Za wartość merytoryczną odpowiadają ich twórcy.
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie