Informator uniwersytecki

#1 Fakty i mity o psychoterapii

APPiE_UpTo_2500

Szanowni Państwo, drodzy Studenci,
w BLASKU gości stała rubryka: APPiE_UpTo_2500, której celem jest poszerzanie naszej wiedzy o różnych aspektach funkcjonowania psychicznego. Dzisiejsze 2500 znaków dotyczy faktów i mitów o psychoterapii. Jeśli uznacie Państwo, że jakaś kwestia jest warta poruszenia w naszej rubryce na łamach BLASKU – napiszcie: appie@umlub.pl

Dr hab. n. med. Marzena Samardakiewicz, prof. UML
Koordynator APPiE

# Fakty i mity o psychoterapii
by mgr Magdalena Fryze

Moi Drodzy!
Z ogromnym uśmiechem witam Was wszystkich w nowym roku akademickim! To naprawdę fantastyczne, że ponownie jesteście tutaj – zarówno ci, którzy są z nami od dłuższego czasu, jak i ci, którzy dopiero dołączają do naszej społeczności. Mam nadzieję, że udało Wam się odpocząć i nabrać energii na nadchodzące wyzwania. Na wstępie pragnę przypomnieć, że APPiE powstało z myślą o Was. To miejsce, w którym zawsze będziecie mogli czuć się bezpiecznie, otrzymać wsparcie oraz swobodnie dzielić się swoimi myślami i odczuciami. Chciałabym również, aby nasz kącik czytelniczy był przestrzenią, do której chętnie będziecie wracać, by zgłębiać fascynujące zagadnienia z zakresu psychologii. Zależy mi, aby ta przestrzeń była współtworzona razem z Wami, dlatego serdecznie zachęcam do dzielenia się swoimi sugestiami – dajcie znać, jakie zagadnienia chcielibyście, abyśmy tu omawiali.

Dziś chciałabym skupić się na faktach i mitach dotyczących psychoterapii. Wiele osób ma różne wyobrażenia na ten temat, a w społeczeństwie wciąż krążą liczne nieprawdziwe informacje i utarte przekonania. Z tego względu istotne jest, aby przyjrzeć się niektórym rozpowszechnionym błędnym przekonaniom, które pozwolą nam lepiej zrozumieć, czym tak naprawdę jest psychoterapia.

Jednym z najczęstszych mitów jest opinia, że psychoterapeuta udziela rad. Wiele osób myśli, że podczas sesji terapeuta mówi, co robić lub jak postępować. W rzeczywistości psychoterapeuci unikają dawania gotowych wskazówek, aby nie zmieniać charakteru relacji terapeutycznej. Ich rolą nie jest wskazywanie drogi, lecz wspólne poszukiwanie rozwiązań, które najlepiej odpowiadają potrzebom osoby korzystającej z terapii. Psychoterapia opiera się na szacunku dla autonomii pacjenta, co oznacza, że terapeuta nie narzuca swoich wartości ani nie podejmuje decyzji za swojego rozmówcę. To właśnie pacjent podejmuje kluczowe wybory, a terapeuta wspiera go w odkrywaniu jego wewnętrznych potrzeb oraz w radzeniu sobie z trudnościami.

Kolejnym szeroko rozpowszechnionym, a jednocześnie krzywdzącym przekonaniem jest to, że dorośli powinni zawsze radzić sobie sami, a każda porażka oznacza słabość. Nic bardziej mylnego. Każdy może w pewnym momencie potrzebować wsparcia, a szukanie pomocy u specjalisty to akt odwagi i siły, a nie oznaka słabości. Niestety, to właśnie mężczyźni są bardziej podatni na takie przekonania, głównie za sprawą mediów i głęboko zakorzenionych w społeczeństwie stereotypów, które dodatkowo je wzmacniają. W efekcie mężczyźni często czują większą presję, by "radzić sobie" bez wsparcia, co może utrudniać im otwarte wyrażanie emocji i proszenie o pomoc. Tymczasem bliskość i zrozumienie ze strony innych, a także pozwolenie sobie na odczuwanie emocji, mogą pomóc w zrozumieniu, że każdy ma prawo do słabości – i to wcale nie umniejsza ich wartości. Wręcz przeciwnie, pokazuje ich wewnętrzną siłę i odwagę.

Wielu osobom, które rozpoczynają psychoterapię, może towarzyszyć odczucie, że podczas sesji zostaną ocenione lub usłyszą opinie podobne do tych, które często wyrażają bliscy – krytyczne uwagi dotyczące ich decyzji i zachowań. Takie założenia wpływają na oczekiwania wobec terapii, jednak w rzeczywistości taki sposób myślenia nie sprzyja budowaniu zdrowej relacji terapeutycznej. Może on prowadzić do nieświadomego narzucania pacjentowi systemu wartości, który jest zupełnie odmienny od jego własnych. Taka sytuacja nie tylko zakłóciłaby proces terapeutyczny, ale również byłaby niezgodna z zasadami etyki zawodowej. Zamiast tego, celem terapii jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której pacjent może swobodnie odkrywać swoje przekonania i potrzeby, bez presji ocen. Jego zadaniem jest wspieranie pacjenta w lepszym zrozumieniu siebie i odnalezieniu własnej drogi, z pełnym szacunkiem dla indywidualnych potrzeb i doświadczeń.

W procesie terapeutycznym terapeuta stara się pomóc pacjentowi w identyfikacji trudności, z jakimi się zmaga, oraz w wypracowaniu sposobów ich pokonywania. Analizuje sytuację życiową zarówno z perspektywy zewnętrznej, jak i wewnętrznej, koncentrując się na tym, co pacjent może kontrolować – jego emocjach, myślach i zachowaniach. Dzięki tej refleksji osoba korzystająca z terapii ma szansę na nowo spojrzeć na swoje życie, co otwiera przed nią możliwości świadomego kształtowania własnej przyszłości i podejmowania decyzji, które są zgodne z jego prawdziwymi pragnieniami i wartościami.