numer 033
grudzień 2024
1

Bakuchiol – roślinna alternatywa dla retinolu?

Bakuchiol to naturalny składnik roślinny pozyskiwany z nasion i liści rośliny Psoralea corylifolia. Chociaż składnik znany jest od wielu lat, to od niedawna zyskał popularność jako roślinna alternatywa dla retinolu, zwłaszcza w kosmetykach przeciwstarzeniowych. Bakuchiol jest delikatnym, ale równie skutecznym składnikiem kosmetyków w walce z oznakami starzenia się skóry co czyni go idealnym rozwiązaniem dla osób o wrażliwej skórze, które nie tolerują retinoidów.

Działanie bakuchiolu na skórę:

•  przeciwstarzeniowe - stymuluje produkcję kolagenu i elastyny, redukując zmarszczki i poprawiając jędrność skóry,

•  rozjaśniające - redukuje przebarwienia, rozjaśnia skórę i wyrównuje jej koloryt, pomaga w walce z fotostarzeniem i plamami pigmentacyjnymi,

•  antyoksydacyjne - chroni skórę przed wolnymi rodnikami, zapobiegając uszkodzeniom wywołanym stresem oksydacyjnym,

•  łagodzące i przeciwzapalne - zmniejsza zaczerwienienia, koi podrażnienia i działa przeciwzapalnie,

•  przeciwtrądzikowe - reguluje wydzielanie sebum, ogranicza powstawanie wyprysków i oczyszcza pory, pomaga w redukcji stanów zapalnych.

Bakuchiol a retinol
Bakuchiol i retinol nie wykazują podobieństw strukturalnych (rys. 1), jednak wyniki badań opublikowane w 2014 roku wykazały, że oba związki mają podobny profil ekspresji genów, szczególnie w niektórych kluczowych genach i białkach przeciwdziałających starzeniu się.
W porównaniu do retinolu, bakuchiol wykazuje stabilność fotochemiczną i hydrolityczną, dobry profil bezpieczeństwa i łatwość formułowania w kosmetykach. Związek może być stosowany w ciągu dnia ze względu na swoją fotostabilność. Bakuchiol jest stabilizatorem retinolu w procesie fotooksydacji, stabilizuje również tlen singletowy.

W badaniu z 2019 roku, w którym porównywano bakuchiol i retinol, uczestnicy stosowali krem z 0,5% bakuchiolem (dwa razy dziennie) lub 0,5% retinolem (raz dziennie). Wyniki wykazały, że obie substancje skutecznie zmniejszyły widoczność i głębokość zmarszczek oraz przebarwienia, bez istotnych różnic w efektywności. Bakuchiol był jednak znacznie lepiej tolerowany.
Rys. Porównanie struktury chemicznej retinolu (A) i bakuchiolu (B)
Bakuchiol jako zamiennik retinolu?
Chociaż badania kliniczne potwierdzają cenne właściwości kosmetyczne bakuchiolu, takie jak działanie przeciwstarzeniowe, przeciwpigmentacyjne i przeciwtrądzikowe to nadal jest on substancją słabiej przebadaną i poznaną niż retinoidy. Bakuchiol posiada kilka dodatkowych atutów względem retinolu - powoduje mniej podrażnień, może być stosowany przez osoby o skórze wrażliwej i przez cały rok. Dobrym rozwiązaniem jest łączenie retinolu z bakuchiolem – zwiększa on biodostępność retinoidów, może działać kojąco na podrażnienia z uwagi na działanie przeciwzapalne, ale również może im zapobiegać dzięki właściwościom przeciwutleniającym, które zwiększają stabilność retinolu. Wydaje się, że jego popularność jako składnika produktów kosmetycznych będzie stale rosła.
Piśmiennictwo:
1. Grzelecki M., Tyburc N., Paradowska K., Bakuchiol: następca retinolu, Herbalism 2021, 1(7), str. 129-142.
2. Wysocka M., Bakuchiol – a plant-based retinol. The review article, Aesth Cosmetol Med. 2022, 11(6), str. 199-201.
3. Chaudhuri RK, Bojanowski K. Bakuchiol: a retinol-like functional compound revealed by gene expression profiling and clinically proven to have anti-aging effects. Int J Cosmet Sci. 2014, 36(3), str. 221-230.
4. Dhaliwal S, Rybak I, Ellis SR, et al. Prospective, randomized, double-blind assessment of topical bakuchiol and retinol for facial photoageing. Br J Dermatol. 2019, 180(2), str. 289-296.


Autorka: dr n. farm. Aleksandra Pieczykolan
Zakład Kosmetologii i Medycyny Estetycznej
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie