Informator uniwersytecki
numer 033
grudzień 2024
★
34
Holistyczne spojrzenie na jakość kształcenia
Rozmowa z pełnomocnikiem ds. jakości kształcenia na kadencję 2024-2028 prof. dr. hab. Jackiem Kurzepą o kierunkach rozwoju jakości kształcenia w naszej uczelni.
BLASK: Jego Magnificencja powierzył Panu funkcję pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia na czas trwania obecnej kadencji władz uczelni. Czym Pan zajmuje się na co dzień? Czy problematyka jakości kształcenia jest dla Pana nowym zagadnieniem?
JK: Na co dzień pracuję w Zakładzie Chemii Medycznej Katedry Nauk Podstawowych Wydziału Nauk Medycznych. W przeszłości pełniłem funkcję pełnomocnika dziekana ds. jakości kształcenia I Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Stomatologicznym. Tam po raz pierwszy spotkałem się z tą problematyką, patrząc na nią z nowej perspektywy, nie jako student czy asystent, tylko ktoś stojący z boku, widzący holistycznie potencjalne problemy dotyczące obu stron. To był bardzo owocny czas, spędzony na licznych spotkaniach Rad Programowych, zespołów hospitacyjnych, Zespołu ds. Jakości Kształcenia. Swoistą innowacją w tamtym czasie było wprowadzenie hospitacji praktyk wakacyjnych, które studenci odbywali w innych miastach oraz opracowanie Dzienniczków Praktycznego Nauczania Klinicznego dla studentów ostatnich lat kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego.
BLASK: Jego Magnificencja powierzył Panu funkcję pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia na czas trwania obecnej kadencji władz uczelni. Czym Pan zajmuje się na co dzień? Czy problematyka jakości kształcenia jest dla Pana nowym zagadnieniem?
JK: Na co dzień pracuję w Zakładzie Chemii Medycznej Katedry Nauk Podstawowych Wydziału Nauk Medycznych. W przeszłości pełniłem funkcję pełnomocnika dziekana ds. jakości kształcenia I Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Stomatologicznym. Tam po raz pierwszy spotkałem się z tą problematyką, patrząc na nią z nowej perspektywy, nie jako student czy asystent, tylko ktoś stojący z boku, widzący holistycznie potencjalne problemy dotyczące obu stron. To był bardzo owocny czas, spędzony na licznych spotkaniach Rad Programowych, zespołów hospitacyjnych, Zespołu ds. Jakości Kształcenia. Swoistą innowacją w tamtym czasie było wprowadzenie hospitacji praktyk wakacyjnych, które studenci odbywali w innych miastach oraz opracowanie Dzienniczków Praktycznego Nauczania Klinicznego dla studentów ostatnich lat kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego.
BLASK: Jaka jest rola pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia?
JK: Zadania pełnomocnika są jasno określone w zarządzeniu nr 119/2022 Rektora UM w Lublinie. Należą do nich; zatwierdzenie wzorów ankiet studenckich, analiza wyników badań ankietowych oraz planów naprawczych, akceptowanie planów hospitacji i analiza ich wyników. Do pełnomocnika rektora trafiają również semestralne sprawozdania z działalności Wydziałowych Zespołów. Co roku przygotowuję także dla JM Rektora sprawozdanie z działalności Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia wraz z planem na kolejny rok.
BLASK: Jak Pana zdaniem wygląda jakość kształcenia na uczelni?
JK: Jakość kształcenia to złożony proces, na który składa się wiele elementów, m.in. ocena, monitorowanie i doskonalenie kształcenia. Najważniejsi są studenci i nauczyciele, bez nich nie ma kształcenia. Ważna jest też infrastruktura podnosząca skuteczność dydaktyki. Mówiąc o jakości kształcenia od razu jednak przychodzą na myśl sylabusy, regulaminy, wspomniane hospitacje, ankiety studenckie i oczywiście SONAR, będący obowiązującym narzędziem ewaluacji nauczycieli akademickich. Prawidłowe przygotowanie tych dokumentów jest obowiązkiem nie tylko ze względu na potrzebę wypełnienia przepisów zawartych w aktach prawnych. Stanowią one niezbędny element w trakcie różnego rodzaju akredytacji jakie przechodzi uczelnia. Wskazują także, jak wygląda proces kształcenia na konkretnych kierunkach. Jednak intuicyjnie każdy wyczuwa, że nawet wzorowo przygotowane dokumenty, hospitacje na medal i trzycyfrowy wynik w SONARZE jeszcze nie w pełni dotykają samego rdzenia jakości, tego, co napędza całe kształcenie – pasji, entuzjazmu i motywacji zarówno nauczycieli, jak i studentów. Moim zdaniem tutaj dochodzimy do meritum sprawy, bez którego nie możemy w pełni mówić o jakości kształcenia.
BLASK: W takim razie jak Pana zdaniem wygląda pasja, entuzjazm i motywacja nauczycieli i studentów?
JK: Zadałem analogiczne pytanie jednemu z algorytmów sztucznej inteligencji. Dostałem taką odpowiedź: „Na motywację nauczycieli m.in. wpływa: dobra atmosfera w pracy, samodzielność, docenianie zaangażowania, sprawiedliwość, podnoszenie kwalifikacji, możliwość wpływu na miejsce pracy oraz pewność zatrudnienia.” Trudno nie zgodzić się z powyższą odpowiedzią wygenerowaną przez maszynę. Wszystkie przytoczone elementy są ważne do stworzenia atmosfery sprzyjającej wysokiej jakości kształcenia. Moim zdaniem jest również niezwykle istotne, aby pracownik zatrudniony na etacie dydaktycznym czy badawczo-dydaktycznym był doceniony tak, jak osoba pracująca na stanowisku badawczym. Przygotowywanie się do zajęć, poszukiwanie innowacyjnych metod dydaktycznych, prowadzenie ich o różnych, czasami późnych godzinach, podnoszenie kwalifikacji dydaktycznych na różnego rodzaju szkoleniach powinno być traktowane na równi z działalnością naukową. Dydaktyk musi mieć pewność, że jest tak samo potrzebny jak naukowiec. Miałem kiedyś okazję podczas wykładu dla młodzieży powiedzieć następującą tezę "mimo iż każdego roku maleje moja szansa na dokonanie przełomowego odkrycia naukowego, to z roku na rok rośnie szansa zainspirowania kogoś nauką na tyle, aby kiedyś właśnie ta osoba otrzymała w przyszłości Nagrodę Nobla". Dlatego też dydaktyka przynosi również owoce naukowe, jednak najczęściej dopiero w następnym pokoleniu. Realny wpływ nauczycieli na kształt miejsca pracy podnosi stopień identyfikowania się z tym miejscem. A to ma niebagatelne znaczenie dla wysokiej jakości kształcenia. Dlatego też zachęcam do brania udziału w różnego rodzaju komisjach, zespołach poprzez włączanie się w prace na poziomie dziekanatów swoich macierzystych wydziałów.
JK: Zadałem analogiczne pytanie jednemu z algorytmów sztucznej inteligencji. Dostałem taką odpowiedź: „Na motywację nauczycieli m.in. wpływa: dobra atmosfera w pracy, samodzielność, docenianie zaangażowania, sprawiedliwość, podnoszenie kwalifikacji, możliwość wpływu na miejsce pracy oraz pewność zatrudnienia.” Trudno nie zgodzić się z powyższą odpowiedzią wygenerowaną przez maszynę. Wszystkie przytoczone elementy są ważne do stworzenia atmosfery sprzyjającej wysokiej jakości kształcenia. Moim zdaniem jest również niezwykle istotne, aby pracownik zatrudniony na etacie dydaktycznym czy badawczo-dydaktycznym był doceniony tak, jak osoba pracująca na stanowisku badawczym. Przygotowywanie się do zajęć, poszukiwanie innowacyjnych metod dydaktycznych, prowadzenie ich o różnych, czasami późnych godzinach, podnoszenie kwalifikacji dydaktycznych na różnego rodzaju szkoleniach powinno być traktowane na równi z działalnością naukową. Dydaktyk musi mieć pewność, że jest tak samo potrzebny jak naukowiec. Miałem kiedyś okazję podczas wykładu dla młodzieży powiedzieć następującą tezę "mimo iż każdego roku maleje moja szansa na dokonanie przełomowego odkrycia naukowego, to z roku na rok rośnie szansa zainspirowania kogoś nauką na tyle, aby kiedyś właśnie ta osoba otrzymała w przyszłości Nagrodę Nobla". Dlatego też dydaktyka przynosi również owoce naukowe, jednak najczęściej dopiero w następnym pokoleniu. Realny wpływ nauczycieli na kształt miejsca pracy podnosi stopień identyfikowania się z tym miejscem. A to ma niebagatelne znaczenie dla wysokiej jakości kształcenia. Dlatego też zachęcam do brania udziału w różnego rodzaju komisjach, zespołach poprzez włączanie się w prace na poziomie dziekanatów swoich macierzystych wydziałów.
BLASK: Jakie ma Pan plany dotyczące rozwoju jakości kształcenia?
JK: Pełniąc funkcję pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia mam jasno określone zadania poprzez ww. zarządzenie Rektora. Kreowanie nowych inicjatyw związanych z jakością kształcenia spoczywa na barkach władz uczelni oraz Radzie ds. Kształcenia. Razem z pracownikami Biura Jakości Kształcenia i Akredytacji planujemy też kilka inicjatyw, które mam nadzieję wpłyną pozytywnie na jakość kształcenia. Jak wspomniałem wyżej na początku chciałbym dokonać dokładnej analizy stanu obecnego, aby zidentyfikować potencjalne problemy. W tym celu planuję spotkania z władzami poszczególnych wydziałów, kierownikami jednostek oraz nauczycielami akademickimi, aby posłuchać, czy i z jakimi problemami się borykają, oczywiście związanymi z dydaktyką. Planujemy również poprawić frekwencję ankietyzacji wśród studentów. Nie mówię jeszcze o konkretach, ale jeżeli wszystko się uda to wypełnianie ankiet powinno stać się łatwiejsze i przyjemniejsze, a przez to chętniej podejmowane przez studentów. O wszystkich realizacjach będę informował społeczność akademicką zarówno na stronie internetowej uczelni, jak też poprzez stronę FB UMLubu. Dodam, że od dawna istnieje skrzynka mailowa pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia (pelnomocnikjakosc@umlub.pl), na którą można wysyłać swoje sugestie lub przemyślenia dotyczące poprawy jakości kształcenia. Zapraszam wszystkich do przesyłania swoich uwag w tym temacie.
BLASK: Dziękuję serdecznie za rozmowę.
JK: Pełniąc funkcję pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia mam jasno określone zadania poprzez ww. zarządzenie Rektora. Kreowanie nowych inicjatyw związanych z jakością kształcenia spoczywa na barkach władz uczelni oraz Radzie ds. Kształcenia. Razem z pracownikami Biura Jakości Kształcenia i Akredytacji planujemy też kilka inicjatyw, które mam nadzieję wpłyną pozytywnie na jakość kształcenia. Jak wspomniałem wyżej na początku chciałbym dokonać dokładnej analizy stanu obecnego, aby zidentyfikować potencjalne problemy. W tym celu planuję spotkania z władzami poszczególnych wydziałów, kierownikami jednostek oraz nauczycielami akademickimi, aby posłuchać, czy i z jakimi problemami się borykają, oczywiście związanymi z dydaktyką. Planujemy również poprawić frekwencję ankietyzacji wśród studentów. Nie mówię jeszcze o konkretach, ale jeżeli wszystko się uda to wypełnianie ankiet powinno stać się łatwiejsze i przyjemniejsze, a przez to chętniej podejmowane przez studentów. O wszystkich realizacjach będę informował społeczność akademicką zarówno na stronie internetowej uczelni, jak też poprzez stronę FB UMLubu. Dodam, że od dawna istnieje skrzynka mailowa pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia (pelnomocnikjakosc@umlub.pl), na którą można wysyłać swoje sugestie lub przemyślenia dotyczące poprawy jakości kształcenia. Zapraszam wszystkich do przesyłania swoich uwag w tym temacie.
BLASK: Dziękuję serdecznie za rozmowę.
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie