numer 033
grudzień 2024
4

USK4: Pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do dializoterapii metodą wewnątrznaczyniową

Rozpoczynamy nowy cykl artykułów we współpracy z rzecznikami prasowymi szpitali klinicznych, w którym będziemy prezentować wieści z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1, Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 4 oraz Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego.


Lekarze z Oddziału Chirurgii Naczyniowej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 4 w Lublinie przeprowadzili pierwszy w regionie zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej metodą wewnątrznaczyniową. Przetoka po okresie dojrzewania będzie wykorzystywana do przeprowadzenia hemodializy chorego. W ten sposób USK Nr 4 w Lublinie stał się jednym z nielicznych ośrodków w kraju oferujących pacjentom tę nowatorską metodę.

- Stosujemy tę metodę jako jeden z trzech szpitali w Polsce. Ten nowatorski zabieg zmniejsza ryzyko powikłań chirurgicznych, minimalizuje ryzyko infekcji oraz skraca czas rekonwalescencji, co przekłada się na szybszy powrót pacjentów do codziennego funkcjonowania – mówi dr hab. n. med. Michał Sojka, Lekarz Kierujący Oddziałem Chirurgii Naczyniowej USK Nr 4 w Lublinie.
Kierowany przez niego oddział jest jednym z wiodących ośrodków w Polsce realizujących nowatorskie leczenie interwencyjne w obrębie układu tętniczego i żylnego.

- Wytwarzanie dostępów naczyniowych do dializ stanowi jedną z priorytetowych gałęzi działalności Kliniki Chirurgii Naczyniowej USK Nr 4 w Lublinie. Cewniki permanentne, przetoki dializacyjne wytwarzane metodami klasycznymi z naczyń własnych czy z użyciem protez naczyniowych, wszelkie korekty przetok metodami wewnątrznaczyniowymi czy klasycznymi są typowymi zabiegami wykonywanymi na co dzień w naszym ośrodku. Obecnie do zabiegów oferowanych pacjentom wymagającym leczenia nerkozastępczego możemy dodać przetoki dializacyjne wytwarzane małoinwazyjnie, bez nacinania skóry, poprzez dwa niewielkie nakłucia w okolicy nadgarstka. Nowa metoda wymaga dokładnej kwalifikacji pacjenta. Chory może zostać poddany zabiegowi wewnątrznaczyniowemu jedynie po spełnieniu ściśle określonych warunków. Do oceny jego naczyń oraz wyboru optymalnej metody wytworzenia przetoki dializacyjnej niezbędne jest precyzyjnie wykonane badanie USG Doppler – tłumaczy dr hab. Michał Sojka.
Pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do dializoterapii metodą wewnątrznaczyniową
Pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do dializoterapii metodą wewnątrznaczyniową (fot. Łukasz Głaczkowski)
Pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do dializoterapii metodą wewnątrznaczyniową
Pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do dializoterapii metodą wewnątrznaczyniową (Fot. Łukasz Głaczkowski)
Niewydolność nerek

Niewydolność nerek jest stanem, w którym nerki stopniowo tracą zdolność do skutecznego filtrowania odpadów z krwi. Skutecznym sposobem oczyszczenia krwi z toksyn i nadmiaru płynów jest hemodializa, do której prowadzenia niezbędne jest wytworzenie dostępu naczyniowego – założenie choremu cewnika do układu żylnego czy wytworzenie przetoki tętniczo-żylnej.

Dotychczas chorym wymagającym wytworzenia przetoki do hemodializ proponowano klasyczną chirurgię, która w porównaniu do procedury endowaskularnej charakteryzuje się wyższym ryzykiem infekcji, powikłań oraz dłuższym czasem rekonwalescencji związanym z gojeniem się rany pooperacyjnej. Pojawienie się metody wewnątrznaczyniowej stanowi postęp w leczeniu chorych z niewydolnością nerek.
Obraz tworzenia przetoki tętniczo-żylnej (fot. Michał Sojka)
Obraz tworzenia przetoki tętniczo-żylnej (fot. Michał Sojka)
Pierwszy pacjent

Zespół, na którego czele stali dr hab. Michał Sojka i dr n. med. Jan Sobstyl, pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej metodą wewnątrznaczyniową wykonał u 52-letniego pacjenta. Procedura zakończyła się sukcesem. Mężczyzna opuścił szpital dzień po zabiegu.

- Zabieg polegał na wprowadzeniu do żyły i tętnicy promieniowej cienkich cewników magnetycznych, które zbliżane są do siebie w układzie naczyniowym. Dzięki zastosowaniu energii fal radiowych tworzy się szczelny otwór między naczyniami, co powoduje przepływ krwi tętniczej do żyły. Ta innowacyjna technika pozwala na wytworzenie przetoki tętniczo-żylnej, co po okresie jej dojrzewania umożliwia bezpieczną kaniulację żył odprowadzających przetoki i skuteczną hemodializę. Metoda ta stanowi istotny krok w stronę bardziej komfortowego i bezpiecznego leczenia osób wymagających dializoterapii – wyjaśnia dr n. med. Jan Sobstyl, lekarz Oddziału Chirurgii Naczyniowej USK Nr 4 w Lublinie.

Zabieg wykonał zespół:

Lekarze: dr hab. Michał Sojka i dr n. med. Jan Sobstyl

Instrumentariuszki: Barbara Sidor i Daria Trojacka

Technicy RTG: Marta Dębińska, Mateusz Zagajewski

Anestezjolog: dr med. Rafał Rutyna

Pielęgniarki anestezjologiczne: Klaudia Długoborska, Monika Bieniak-Czerepak

Nad przebiegiem zabiegu czuwał dr Vadym Matsibora – specjalista z Centralnego Szpitala Klinicznego w Warszawie, lekarz z największym doświadczeniem w wykonywaniu tego rodzaju zabiegów w kraju.
Zespół USK Nr 4 w Lublinie, który wykonał pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do dializoterapii metodą wewnątrznaczyniową
Zespół USK Nr 4 w Lublinie, który wykonał pierwszy zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do dializoterapii metodą wewnątrznaczyniową (fot. Łukasz Głaczkowski)
Grupa Robocza ds. Dostępów Naczyniowych

Szacuje się, że w Polsce żyje około 21 tys. chorych ze schyłkową niewydolnością nerek, wymagających leczenia nerkozastępczego. Co roku schorzenie stwierdzane jest u 6,5 tys. pacjentów, a o swojej chorobie codziennie dowiaduje się 16 chorych. Są to osoby, których nerki nie są w stanie dalej skutecznie oczyszczać krwi i usuwać nadmiaru płynów z organizmu.

Z myślą o nich, w ramach Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali utworzono Grupę Roboczą ds. Dostępów Naczyniowych dla pacjentów dializowanych. Celem formacji jest poprawa jakości świadczeń medycznych oferowanych chorym z niewydolnością nerek.

W skład grupy weszło 18 znakomitych nefrologów, chirurgów naczyniowych i radiologów w tym trzech specjalistów Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 4 w Lublinie: prof. dr hab. n. med. Wojciech Załuska – lekarz kierujący Klinicznym Oddziałem Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, prof. dr hab. n. med. Tomasz Jargiełło - kierownik Zakładu Radiologii Zabiegowej i Neuroradiologii ze strony Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz dr hab. n. med. Michał Sojka – lekarz kierujący Oddziałem Chirurgii Naczyniowej USK Nr 4 w Lublinie.

Powołana pod koniec listopada Grupa Robocza stawia sobie za cel opracowanie i przedstawienie koncepcji zmian w koszyku świadczeń gwarantowanych dla procedury wytworzenia przetoki u pacjentów dializowanych. Inicjatywa ma na celu znaczną poprawę jakości opieki nad pacjentami nefrologicznymi w polskich szpitalach, zwiększenie ich bezpieczeństwa oraz komfortu leczenia.

Autor: Alina Pospischil, rzecznik prasowy Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 4
© 2022 Centrum Symulacji Medycznej UM w Lublinie